rajydV~Vk

 

pkuD; fufr

 

 

 

 

 

 

 

xzaFkky;

 fp= & izn'kZuh

bLdkWu 'kk[kk,a

bLdkWu vkidk Hkh

d`".kd.kkZe`r

yksdydE;qfuVh

pkjfu;e

vk;qosZn

ij/keZ

tUee`R;qlsijs

 oS".ko dysaMj

izopu&fyf[kr

bLdkWu tky iqV

bLdkWu ds dk;Z

mins'kke`r

HktupfUnzdk

xq#ijaijk

laLdkj

d`".kHkkoukizcksf/kuh

d`".kHkDrcusa

 

ïIhir> `

ca[Ky init

AXyay 1

**************

à[My izrsa iv:[u< ÇElaeKyaixpit< à-um! ,

nanazaSÇaed!x&t< vúye rajinit smuCcym!.1.

-gvan! iv:[u jae tInae< laekae< ke SvamI hE< mE< à[am krta hU< , AaEr nana zaSÇae< se %d!x&t kr rajinit ke }an smUh ka v[Rn ké<ga ,

AxITyed< ywazaSÇ< nrae janait sTtm>,

xmaeRpdezivOyat< kayaRkayR zu-azu-m! .2.

#s zaSÇ ka AXyyn krke mnu:yae< me< ïe:Q jn jan jaye<ge ik xmR zaSÇae< me< Kya krne yaeGy kayR Kya nhI< krne yaeGy Kya zu- hE Kya Azu-  Aaid iv;yae< ka v[Rn hE ,

tdh< sMàvúyaim laekana< ihtkaMyya ,

yen iv}anmaÇe[ svR}Tv< àp*te .3.

Ab mE< laegae< ke iht kI kamna se sMyk ép se khU<ga ijs ka iv}an maÇ se sb kuD jan jaye<ge .

mUoR iz:yaepdezen! du:qöI _ar[en c ,

duiotE> sMàyaege[ pi{ftae=PyvisdiNt  . 1.      mUoR iz:y kae %pdez se AaEr du:q öI ke _ar[ se AaEr du>oI VyiKt ke saWa rhne se k:q hI àaPt haeta hE ,

du:qa -ayaR zQ< imÜ< -&TyZcaeTtrdayk> ,

sspeR c g&he vasae m&Tyurev n s<zy> .2.

      du:q piTn xUtR imÜ AaEr muh)q naEkr AaEr "r pr spR ke saw rhna m&Tyu ke sman hE ,

AapdweR xn< r]et!  daran!  r]Et! xnErip ,

AaTman< stt< r]et! darerip xnErip .3

       Aapd ke il@ xn kI r]a krnI caih@ AavZyk pfe tae piTn kI  r]a xn se -I krnI caih@ , AaEr AavZyk pfe tae  sda piTn AaEr xn daenae< kae lga kr ApnI r]a krnI caih@ ,

AapdweR xn< r]et! ïImta< kut Aapd> ,

kdaict! Caailta lúmI> s<ictae=ip ivnZyit .4.

    Aapd ke il@  xn kI r]a krnI caih@  xnI laeg smÀate hE< ik hme< kEsI Aapda , leikn kdaict!  lúmI c<cla haetI hE  @kiÇt xn -I ivn:q hae jatI hE ,

yiSmn! deze n sMmanae n v&iTtnR c baNxva> ,

n c iv*a==gm> kiZct! t< dez< pirvjRyet! .5.

     ijs dez me< n sMman hE n Aijivka ka kae$ saxn AaEr n hI baNxv hE< AaEr n iv*a àaPtI kI suivxa tae @ese dez ka Tyag kr dena caih@ ,

xink>  ïaeiÈayae raja ndI vE*Stu pÁcmm! ,

pÁc yÈa n iv*Nte tÈa n idvs< vset!   .6.

    jha~ pr xink ïaeiÈay raja ndI AaEr vE* ye pa<c jha~ n hae  vha~ @k idn -I invas nhI< krna caih@ ,

laekyaÈaa -y< lJja dai]{y< TyagzIlta ,

pÁc yÈa n iv*Nte n kuyaRt!  tÈa s<iSwitm! .7.

jha~ laekyaÈaa ,-y ,lJja ,VyiKt srl Sv-av n hae  ,Tyag zIlta n  hae vha~ invas nhI< krna caih@ ,

jainyat! àe;[e -&Tyan! BaaNxvan! Vysna==gme ,

imÈa< ca==piTtkale;u -ayaR c iv-v]ye .8.

naEkraE< ka kam ke Öara ,du>o Aane pr bNxu baNxvae< kI ,k:q Aane pr imÈa kI twa xn naz haene pr pTnI kI vaStivkta ka pta lgta hE ,

Aature Vysne àaPte dui-R]e zÈau s<kqe ,

rajÖare Zmzane c yiSt:Qit s baNxv> . 9.

Aatur me< ,du>o me< ,Akal pfne pr ,zÈau Aak+m[ krne pr ,raJy s-a me< twa Zmzan me< m&Tyu ke Avsr pr rhe vhI vaStv me< bNxu hE< ,

yae Øuvai[ pirTyJy AØuv< pirve;te ,

Øuvai[ tSy nZyiNt AØuv< n:qmev c .10.

   jae mnu:y iniZct kae Daefkr AiniZct ke ipDe -agta hE , %ska kay¡ ya pdaw¡ n:q hae jata hE ,

vryet! kulja< àa}ae ivêpamip kNykam! ,

êpvtI< n nIcSy ivvah> sd&ze kule .11.

   buiÏman mnu:y kae caih@ ik vh ïe:Q kul me< %TpNn kuêp kNya se -I ivvah kr le pr<tu nIc kul me< %TpNn kNya se ivvah n kre , @ese tae sman kul me< ivvah krna caih@ ,

noIna< c ndIna< c ï&'!gI[a< zSÇpai[nam! ,

ivZvasae nEv kt¡By> SÇI;u rajkule;u c .12.

      noae< vale AaEr nidyae< AaEr is<g vale pzuAae< , zSÇxairyae< ,iSÇyae< AaEr rajkul ke laegae< pr k-I ivZvas nhI< krna caih@ ,

iv;adPym&t< ¢aýmmeXyadip kaÂnm! ,

nIcadPyuTtma iv*a SÇIrTn< du:kuladip .13. 

     iv; se -I Am&t lena caih@ saena yid kcra me< -I pfa hae tae le lena caih@ , AaEr nIc ke pas kae$ ACDI iv*a -I hae le lena caih@ twa du:q kul me< -I yid SÇIrTn hae tae le lena caih@ ,

SÇI[a< iÖgu[ Aaharae buiÏStasa< ctugu¡[a ,

Saahs< ;f!gu[< cEv kamae=:qgu[ %Cyte .14.

      puê;ae< kI Ape]a iSÇya~ duguna Aahar me< ,carguna buiÏ me< AaEr sahs me< D> guna twa kam vasna me< AaQ guna kha gya hE< ,

. hre k&:[ .

`

 

AXyay 2

An&t< sahs< maya mUo¡TvmitluBxta ,

AzaEcTv< ind¡yTv< SÇI[a< dae;a> Sv-avja> .1.

   HUQ baelna duSsahs krna Dlkpq mUo¡ta Ait lalc ApivÇ rhna AaEr ind¡yta Aaid ye sb iSÇyae< ke Sva-aivk dae; hE< ,

-aeJy< -aejnziKtZc ritziKtv¡ragna ,

iv-vae danziKtZc na=LpSy tps> )lm! .2.

-aejn ke il@ ACDe pdawae¡ ka àaPt haena %Nhe< oakr pcane kI ziKt haena su<Ndr SÇI ka haena %ske %p-aeg ke il@ kamziKt ka haena xn ke saw£saw dan dene kI #CDa haena yh bate< mnu:y kae iksI mhan tp ke kar[ hI àaPt hae skte hE< ,

ySy puÇae vzI-Utae -ayaR DNda=nugaimnI ,

iv-ve yZc sNtu:qStSy SvgR #hEv ih .3.

    ijska puÇ vz me< hae AaEr %skI pTnI -I %ske AnugaimnI hae AaEr xn se vh pUrI trh s<tu:q hae tae %ske il@ p&WvI hI SvgR ke sman hE ,

te puÇa ye iptu-RKta> s ipta yStu pae;k> ,

tiNmÇ< ySy ivZvas> sa -ayaR yÇ inv&Rit> .4.

     ve puÇ hE< jae ipta ke -Kt hE< ipta -I vhI hE jae pae;k hE , AaEr imÇ vhI hE jae ivZvas ikya ja ske AaEr -ayaR vhI hE ijsse suo kI àaiPt haetI hE ,

prae]e kayRhNtar< àTy]e iàyvaidnm! ,

vjRyeTtad&z< imÇ< iv;kuM-< pyaemuom! .5.

    prae] me< kam ibgafe àTy] me< iày baele @ese imÇ kae Tyag dena caih@ jae ik iv; "fa jEse haete hE< jae iv; "fe ka  mu<h pr tae dux jEsa idota hE pr<tu ANdr iv; -ra rhta hE ,

n ivZvset! kuimÇe c imÇe ca=ip n ivZvset! ,

kdaict! kuipt< imÇ< svR guý< àkazyet! .6.

     bure imÇ pr ivZvas nhI< krna caih@ AaEr yha~ tk imÇ pr -I ivZvas nhI< krna caih@ Kyae<ik k-I k+aeixt hae jane se hae skta hE Apna -ed  oael de ,

mnsa iciNtt< kayR¡ vaca nEv àkazyet! ,

mNÇe[ r]yed! gUF< kayeR ca=ip inyaejyet! .7.

     mn me< saeca huAa kayR kae va[I se k-I àkq nhI< krna  caih@ , prNtu mnn pUvRk %skI -lI àkar r]a krna caih@ AaEr cup rhte hu@ %s bat kae kayR êp me< bdlna caih@,

k:q< c olu mUoRTv< k:q< c yaEvnm! ,

k:qatUk:qtr< cEv prgehinvasnm! .8.

     mUoRta inZcy hI k:qkr haetI hE AaEr jvanI -I inZcy hI k:qkr haetI hE ,AaEr pr"r me< rhna tae k:q se -I k:qtr haetI hE ,

zEle zEle n mai[Ky< maEiKtk< n gje gje,

saxu n hI svRÇ cNdn< n vne vne .9.

      hr phaf me< mi[ nhI< haeta %sI àkar muKta -I hr hawI ke mStk me< nhI< haeta twa saxu s<t sb jgh nhI< imlte AaEr cNdn -I sb vn me< nhI< haeta hE ,

puÇaZc ivivxE> zIlEinRyaeJya> stt< buxE> ,

nIit}a> zIlsMpNna -viNt kulpUijta> .10.

    buiÏman laegae< kae caih@ ik Apne puÇ£puiÇyae< kae Anek àkar se ACDe kayae¡ me< stt lgaye< AaEr zIl sMpNn bnaye< Kyae<ik nIit} laeg AaEr zIl sMpNn laeg hI kul me< pUijt haete hE< ,

mata zÇu> ipta bErI yen balae n paiQt> ,

n zae-te s-amXye h<smXye bkae ywa .11.

      mata zÇu ipta bErI sman hE ijske kar[ balk kae %ict iz]a nhI< idya gya , @ese AnpF laeg s-a me< %sI àkar itrSk&t haete hE< jEse h<sae< ke mXy bgula itrSk&t haeta hE ,

lalnad! bhvae dae;aStafnad! bhvae gu[a> ,

tSmaTpuÇ< iz:y< c tafyeNn tu lalyet! .12.

    laln se bhut sare dae; haete hE< AaEr tafn se bhut sare gu[ #sil@ puÇ AaEr iz:y kae sda tafn hI krna caih@ ,

Zlaeken va tdxeRn padenEka]re[ va ,

AbNXy< idvs< kuyaRd! danaXyyn kmRi-> .13.

      VyiKt kae @k Zlaek %ska Aaxa ya i)r @k pad ka @k hI A]r ka -I àitidn AXyyn mnn krna caih@ AaEr dan -I krna caih@ ,

kaNtaivyaeg> Svjnapman>

     §[Sy ze;> kun&pSy seva ,

dirÔ-avae iv;ma s-a c

     ivnaiGnnEte àdhiNt kaym! .14.

   kaNta ka ivyaeg Svjnae< se Apmaint haena §[ ka ze; rh jana kun&p kI sevkayI krna hmeza dirÔ rhna iv;m s-a me< haena ye s-I bate< @esI hE< ik AadmI ibna AiGn ke hI 24 "{qa jlta rhta hE ,

nidtIre c ye v&]a> prgehe;u kaimnI ,

miNÇhInaZc rajan> zI"+< nZyNTys<zym! .15.

jae v&] ibLkul ndI ke iknare haete hE< AaEr jae SÇI dUsrae< ke "r me< rhtI hE ijs raja ke m<ÇI ACDe nhI< haete hE< ve jLdI hI n:q hae jate hE< ,

bl< iv*a c ivàa[a< ra}a< sENy< bl< twa ,

bl< ivTt< c vEZyana< zUÔa[a< pircyRkm! .16.

   ivàae< ka bl iv*a hE AaEr rajaAae< ka bl %skI sena haetI hE vEZyae< ka bl %nka xn haeta hE AaEr zUÔae< ka bl carae< v[ae¡ kI seva krna hE,

inxRn< puê;< vEZya àja -Gn< n&p< Tyjet! ,

oga vIt)l< v&]< -uKTva ca=_yagta g&hm! .17.

    vEZya inxRn puê; kae àja praijt raja kae p]I )lhIn v&] kae AaEr A_yagt oane ke bad "r kae Tyag deta hE ,

g&hITva di][a< ivàaSTyjiNt yjmankm! ,

àaPt iv*a gué< iz:ya dGxa=r{y< m&gaStwa .18.

    äaü[ di][a lene ke bad yjman ka "r Tyag deta hE , iv*a àaPtI ke bad iz:y gué ke Aaïm se ivda haeta hE AaEr vn me< Aag lgne pr ihr[ Aaid pzu %s vn kae  Tyag kr ANyÇ cle jate hE<  ,

duracair durd&I:qduRra==vasI c dujRn> ,

yNmEÇI ik+yte puiM-nRr> zI"+< ivnZyit .19.

    jae bure cirÇ vale Akar[ dUsrae< kae hain phu~cane vale g<de jgh pr rhne vale ke saw mEÇI krta hE vh zI"+ n:q hae jata hE ,

smane zae-te àIit> rai} seva c zae-te ,

vai[Jy< Vyvhare;u idVya SÇI zae-te g&he .20.

     àem brabr valae< me<  AaEr raja jEse bfae kI naEkrI zae-a deta hE Vyapar me< sbse ACDa Vyvhar AaEr %Ttm gu[ae< valI SÇI kI zae-a "r mee< hE ,

££££££££

`

t&tIy AXyay 3

kSy dae;> kule naiSt Vyaixna kae n pIift> ,

Vysn< ken n àaPt< kSy saEOy< inrNtrm! .1.

     #s s<sar me< iks ke kul me< dae; nhI< hE , #s s<sar me< ikskae Vyaix ne pIift nhI< ikya #s s<sar me< kaEn @esa VyiKt hE jae Vysn me< n pfa hae kaEn #s s<sar me< sda suo -aega hae ,

Aacar> kulmaOyait dezmaOyait -a;[m! ,

sMæm> SnehmaOyait vpuraOyait -aejnm! .2.

       Aacr[ se kul ka pta lgta hE %skI -a;a se dez ka pta lgta hE vh ijs àkar man£sMman iksI kae deta hE %sse Sneh ka pta lgta hE AaEr vpu btata hE ik iktna -aejn krta hE ,

sukule yaejyeTkNya< puÇ< iv*asu yaejyet! ,

Vysne yaejyeCDÇu< imÇ< xmeR inyaejyet! .3.

       kNya kae iksI ACDe kul me< Byah  de puÇ kae iv*a me< lgaye AaEr Vysn me< zÇu kae lga de twa imÇ kae xmR me< ACDI trh se lgaye ,

dujRnSy c spRSy vr< spaeR n dujRn> ,

spaeR d<zit kalen dujRnStu pde pde .4.

      du:q AaEr spR me< ïe:Q spR hE dujRn nhI< hE Kyae<ik spR tae kal Aane pr hI kaqega leikn dujRn tae pg pg me< kaqta rhta hE ,

@tdwR kulInana< n&p> kuvRiNt s<¢hm! ,

AaidmXya=vsane;u n TyjiNt c te n&pm! > .5.

     raja laeg kulInae< ka s<¢h #sil@ krte hE< ik raja ke %Nnit ke smy -aeg ke smy twa ivpiTt ke smy -I nhI< Daefte ,

àlye i-NnmyaRda -viNt ikl sagra> ,

sagra -edimCDiNt àlye=ip n saxv> .6.

      àly ke smy sagr -I ApnI myaRda ka %Ll<"n krte hE< AaEr sare àdez kae fuba dete hE< pr<tu àly sman -y<kr AapiTt kal me< -I sJjn ApnI myRada nhI< Daefte ,

mUoRStu pirhtRVy> àTy]ae iÖpd> pzu> ,

i-niTt vaKzLyen Ad&:q> k{qkae ywa .7.

     mUoR ka s<g  tae Daef hI dena caih@ ve àTy] me< -I iÖpd pzu haete hE< AaEr saw rhe<ge tae ApnI g<dI batae< se %sI trh k:q phu~cate rhte hE< jEse Ad&Zy ka~qa pEr me< cu-kr k:q deta hE ,

épyaEvnsMpNna> ivzalkulsM-va> ,

iv*ahIna< n zae-Nte ingRNxa #v ik<zuka> .8.

    suNdr ép se sMpNn AaEr ivzal kul me< pEda haene pr -I yid iv*ahIn hE< tae %sI

 àkar zaei-t nhI< haete jEse ik<zuk ka )Ul suNdr haene pr -I gNxhIn haene se %pei]t rhta hE ,

kaeiklana< Svrae ép< SÇI[a< ép< pitìtm! ,

iv*a ép< kuépa[a< ]ma ép< tpiSvnam! .9.

    kaeylae< kI su<drta %ske Svr me< hE iSÇyae< kI suNdrta %ske pitìta haene me<  hE kuép laegae< kI suNdrta %nke iv*avan haene me< hE AaEr tpiSvyae< ka suNdrta ]mazIl haene me< hE ,

Tyjedek< kulSya=weR ¢amSya=weR kul< Tyjet! ,

¢am< jnpdSya=weR AaTma=weR p&iwvI< Tyjet! .10.

    kul ke il@ @k kae Tyagna pfe tae Tyag denI caih@ ¢am kI r]a ke il@ kul ka Tyag krna pfe tae Tyag denI caih@ , jnpd kI r]a ke  il@ ¢am kae Daefna pfe tae Daef denI caih@ AaEr %sI àkar yid AaTma kI r]a ke il@ sara -Um{fl Tyagna pfe tae Tyag denI caih@ ,

%*aege naiSt dairÔ(< jptae naiSt patkm! ,

MaaEne c klhae naiSt naiSt jagirte -ym! .11.

    %*aeg AwaRt pué;awR krne vala k-I ÔirÔ nhI< hae skta à-u ka -gvan! k&:[ ka nam jpne vala k-I papI nhI< hae skta maEn rhne se Hgfa nhI< hae skta AaEr jagte rhne se -y nhI< hae skta ,

Aitépe[ vE sIta AitgveR[ rav[> ,

Aitdanat! BailbRÏae Ait svRÇ vjRyet! .12.

    ATyNt épvtI haene se sIta jI ka hr[ huAa Aixk Ai-man ke kar[ rav[ mara gya Ait dan krne se bil baNxa gya Ait jae hE jb jgh vijRt hE ,

kae ih -ar> smwaRna< ik< dUr< Vyvsaiynam! ,

kae ivdez> siv*ana< k> pr> iàyvaidnam! .13.

     smwae¡ ke il@ kae$ kam kiQn nhI< hE Vyapairyae< ke il@ kae$ Swan dUr nhI< hE AaEr iv*avanae< ke il@ kae$ Swan ivdez nhI< AaEr iày baelne valae< ke il@ kae$ praya nhI< ,

@ken=ip suv&]e[ pui:pten sugiNxna ,

vaist< tÖn< sv¡ supuÇe[ kul< twa .14.

    @k suNdr v&] ke Öara -I %ske )Ulae< kI sugiNx se pUra vn àdez suvaist hae jata  hE jEse @k supuÇ kul me< haene se haeta hE ,

@ken zu:kv&]e[ dýmanen viûna ,

dýte tÖn< sv¡ kupuÇe[ kul< twa .15.

@k suoe v&] Aag se jlne se  sara vn jl jata hE jEse @k kupuÇ ke Öara sara kul n:q hae jata hE ,

@kena=ip supuÇe[ iv*ayuKten saxuna ,

Aah!laidt< kul< sv¡ ywa cNÔe[ zvRrI .16.

   @k -I iv*ayuKt AaEr saxupuÇ hae tae sara kul %sI àkar AaniNdt hae jata hE jEse cNÔma ke %gne pr kalI rat caNdnI se iol %QtI hE ,

ik< jatEbRhui-> puÇE> zaeksNtapkarkE> ,

vrmek> kula==lMbI yÇ ivïaMyte kulm! .17.

   zaek sNtap kark bhut se puÇae< kae jNm dene se Kya la- %sse ACDa tae @k hI shara dene vala puÇ ïe:Q haeta ijsse sara kul %ske Aaïy me< suo àaPt krta hE ,

lalyet p v;aRi[ dz v;aRi[ tafyet! ,

àaPte tu ;aefze v;eR puÇ< imÇvdacret! .18.

   pa~c v;R tk laln krna caih@ dz v;R tk tafn krna caih@ AaEr saelh v;R ke haete hI imÇ ke sman Vyvhar krna caih@ ,

%psgeR=Nyck+e c dui-R]e c -yavhe ,

AsaxujnsMpkeR y> playit s jIvit .19.

àak&itk ivpdaAae< AaEr Akal pfne pr mhamarI Aaid raeg )Elne kI -yavh iSwit haene pr AaEr du:q laeg ke sMpkR me< Aane pr jae -ag jata hE vhI jIta hE ,

xmaRwRkammae]a[a< ySyEkae=ip n iv*te ,

jNmjNmin mTyeR;u mr[< tSy kevlm! .20.

ijs VyiKt ke pas xmR AwR kam twa mae] me< se @k -I pué;awR nhI< hE tae vh mnu:y yaenI me< bar£ bar jNm lekr kevl mrta hI rhta hE ,

mUoaR yÇ n pUJyNte xaNy< yÇ susiÂtm! ,

daMpTye klhae na=iSt tÇ ïI> Svymagta .21.

    jha~ mUoaeR kI pUja nhI< haetI vha~ ANn àcur maÇa me< hmeza %plBx rhta hE twa pit£piTn me< jha~ k-I klh nhI< haeta vha~ ïIjI Svy< Aakr invas krne lgtI hE ,

££££££££££££££££££££££££££££

`

 

AXyay 4

 

Aayu> kmR c ivTt< c iv*a inxnmev c ,

pÂEtain ih s&JyNte g-RStSyEv deihn> .1.

  jIv jb ma~ ke g-R me< Aata hE t-I %skI Aayu kmR xn iv*a AaEr m&Tyu yh pa~cae< bate< iniZct hae jatI hE ,

saxu_ySte invtRNte puÇa imÇai[ baNxva> ,

ye c tE> sh gNtarSttÏmaRTsuk&t< kulm! .2.

    puÇ imÇ AaEr bNxu£baNxv yh  sb saxu laegae< se ivmuo rhte hE prNtu jae laeg saxuAae< ke saw  sTs<g krte hu@ jIte hE< tae %nke #s àkar ke kayR se jae pu{y haeta hE %sse sara kul k&tk&Ty hae jata hE .2.

dzRnXyans<SpzERmRTsI kUmIR c pi][I ,

izzu< palyte inTy< twa sJjns<git> .3.

    jEse mDlI deokr kDuvI Xyan se twa pi][I SpzR se Apne £ Apne bCcae< ka paln krte hE< %sI àkar sJjn ya saxu pué; kI s<git se paln haeta rhta hE , -gvan! -I QIk #sI trh s-I jIvae< ka paln ikya krte hE< ,

yavTSvSwae ýy< dehae yavNm&TyuZc dUrt>,

tavdaTmiht< kuyaRt! àa[aNte ik< kir:yit .4.

     jb tk yh zrIr SvSw hE AaEr jb tk m&Tyu dUr hE  tb tk AaTma ke iht ke il@ AwaRt! k&:[ ka -jn krna caih@ , jb à[aNt haega tae Kya krega ,

kamxenugu[a iv*a ýkale )ldaiynI ,

àvase mat&sd&zI iv*a guPt< xn< Sm&tm! .5.

iv*a me< inZcy hI  kamxenu gay jEse gu[ haete hE< jae ik Asmy me< )lae< kI àaiPt haetI hE AaEr ivdez me< tae iv*a ma~ jEsI hae jatI hE , #sil@ iv*a kae guPt xn kha gya hE ,

vrmekae gu[I puÇae inguR[EZc ztErip ,

@kZcNÔStmae hiNt n c tara> shSÇz> .6.

      sEkfae<  gu[riht puÇae< se -I @k gu[van puÇ ïe:Q hE AaEr #sI trh @k cNÔma se sara raiÇ ka tm dUr hae jata hE n ik hjarae< tarae< se ,

mUoRiZcrayujaRtae=ip tSmaJjatm&tae vr> ,

m&t> s ca=Lpdu>oay yavJjIv< jfae dhet! .7.

       dI"aRyu vale mUoR puÇ pEda haete hu@ -I jNm lete hI mr jane vala %sme< ïe:Q hE Kyae<ik mr jane vala tae ALp du>oI krne il@ jIya leikn jIne vala jb tk jIta rhega deh kae jlata rhega ,

ku¢amvas> kulhInseva ku-aejn< k+aexmuoI c -ayaR ,

puÇZc muoaeR ivxva c kNya ibna=iGnna ;q! àdhiNt kaym! .8.

AnupyuKt Swan ya ¢am kulhIn AwaRt! nIc VyiKt kI cakrI AnupyuKt -aejn k+aeixnI piTn muoR puÇ ivxva beqI ye D> ibna AiGn ke hI zrIr kae jlate rhte hE< ,

ik< tya  ik+yte xeNva ya n daeGx+I n gi-R[I ,

kae=wR> puÇe[ jaten yae n ivÖan! n -iKtman! .9.

     @esI xenu lene se Kya la- jae n tae g-R xar[ kr sktI hE n dUx de sktI hE AaEr Kya àyaejn hE @ese puÇ jNm ke Öara jae n tae ivÖan hE AaEr n -iKtman AwaRt -gvan! k&:[ ka -Kt hE ,

s<sar tapdGxana< Çyae ivïaiNthetv> ,

ApTy>c klÇ< c sta< s<gitrev c .10.

     s<sar tap me< dGx laegae< kae tIn trh se zaiNt hae sktI hE ACDI s<tan pitäta piTn AaEr saxu laeg ka s<g , AaEr vaStv me< deoa jay tae saxu s<g hI s<sar tap kae imqa skta hE ,

sk&JjLpiNt rajan> sk&JjLpiNt pi{fta> ,

sk&t! kNya> àdIyNte ÇI{yetain sk&Tsk&t! .11.

    raja laeg @k hI bar Aa}a dete hE< pi{ft laeg -I @k hI bar baelte hE< , AaEr kNya kae @k hI bar dete hE< ye tInae< @k hI bar haeta hE ,

@kaikna tpae Öa_ya< pQn< gayn< iÇi-> ,

ctui-RgRmn< ]eÇ< pÂi-bRhui-rR[>  .12.

      @k AadmI me< tp ACDa haeta hE dae me< AXyyn ACDa haeta hE tIn me< gayn AaEr car laeg haene se khI< jana ACDa haeta hE oetI krne ke il@ pa~c VyiKt caih@ AaEr yuÏ ke il@ bhut se sEink caih@ ,

sa -ayaR ya zuicdR]a sa -ayaR ya pitäta ,

sa -ayaR ya pitàIta sa -ayaR sTyvaidnI .13.

     pit ke il@ vhI piTn %pyuKt hE jae pivÇ ivcarae< valI hae jae -ayaR d] hae jae -ayaR pitäta hae vhI piTn %pyuKt hE jae pit se àem krne valI hae vhI piTn QIk hE jae sTyvaidnI hae ,

ApuÇSy g&h< zUNy< idz> zUNyaSTvbaNxva> ,

mUoRSy ùdy< zUNy< svR zUNya ÔirÔta .14.

     ApuÇ ka g&h zUNy hE Svjnae< ke ibna idza@~ zUNy hE< muUoR ka ùdy zUNy hE AaEr ÔirÔta tae sb àkar se zUNy hE

An_yase iv;< zaSÇmjI[eR -aejn< iv;m! ,

ÔirSy iv;< gae:QI v&ÏSy té[I iv;m! .15.

    zaSÇ ibna A_yas ke iv; ke sman hE  Aij[R hae jane se -aejn iv; jEsa hae jata hE ÔirÔ ke il@ gae:QI ya smaj iv; jEsa hE AaEr v&Ï ke il@ yuvtI SÇI iv; ke sman hE ,

TyjeÏm¡ dyahIn< iv*ahIn< gué< Tyjet! ,

TyjeTk+aexmuoI< -aya¡ in>Snehan! BaaNxva~STyjet! .16.

    dyahIn xmR kae Tyag dena caih@ iv*ahIn gué kae Tyag denI caih@ hmeza k+aex krne valI SÇI kae Tyag denI caih@ AaEr bNxu£ baNxvae< me< Sneh nhI< hE tae %Nhe< -I Tyag denI caih@ ,

AXva jra mnu:ya[a< vaijna< bNxn< jra ,

AmEwun< jra SÇI[a< vSÇa[amatpae jra .17.

    Jyada clne se AwaRt! YaaÇa se mnu:y jLdI buFa hae jata hE "aefa hmeza bNxa rhne se jLdI buFa hae jata hE yid iSÇya~ sM-aeg viÂt hae jane se jLdI buFI hae jatI hE< AaEr vSÇae< kae Jyada  der tk xUp me< suoate rhne se vSÇ -I jLdI buFe hae jate hE< AwaRt! )q jate hE< ,

k> kal> kain imÇai[ kae dez> kaE Vyya==gmaE ,

kZca=h< ka c me ziKtirit icNTy< muhumRuhu> . 18.

   smy kEsa hE , imÇ iktne hE< , Swan kEsa hE , Aay£Vyy iktna hE , mE< kaEn hU~ AaEr mera ziKt iktna hE , #s àkar VyiKt kae bar£bar icNtn krna caih@ ,

jinta caepneta c yStu iv*a< àyCDit ,

ANndata -yÇata pÂEte iptr> Sm&ta> .19.

   jNm dene vala AaEr y}aepvIt krane vala twa jae iv*a àdan krne vala ANn dene vala -y muKt rone vala ye pa~c sb ipta mane gye hE< , ye s-I sMman ke paÇ hE< ,

AaTmmata gurae>pTnI äaü[I rajpiTnka ,

xenu xaÇI twa p&WvI sPtEta> matr> Sm&ta>.20.

(Mahabharata Adi Parva 66):

  ApnI mata  gué pTnI äaü[I raj pTnI xenu xay  xr[I  ye sb sat mata@~ khI g$ hE< ,

AiGndeRvae iÖjatIna< munIna< ùid devtm! ,

àitma SvLpbuiÏna< svRÇ smdizRn> .21.

iÖjaityae< ka devta AiGn me< hE muinyae< ka devta ùdy me< AaEr ALpbuiÏ laeg ke il@ àitma hE AaEr smdizRyae< ke il@ svRÇ -gvan! hE< ,

££££££££

`

AXyay 5

 

guériGniÖRjatIna< v[aRna< äaü[ae gué> ,

pitrev gué> SÇI[a< svRSy=_yagtae gué>.1.

iÖjae< ka gué AiGn hE  v[aeR ka äaü[ gué hE SÇIyae< ka gué %nke pit hE< AaEr s-I ka gué A_yagt AwaRt! Aitiw hE ,

ywa ctui-R> knk< prIúyte in";R[CDedntaptafnE> ,

twa ctui-R> pué; prIúyte Tyagen zIlen gu[en kmR[a.2.

ijs àkar knk kI pir]a car trh se kI jatI hE "Iskr Dedn AwaRt! kaqkr tpakr AaEr pIq kr %sI àkar pué; ka -I car trh se pir]a haetI hE Tyag se zIl se gu[ se AaEr kmR se ,

tavd! -ye;u -etVy< yavÑymnagtm! ,

Aagt< tu -y< d&:q!va àhtRVymz»ya.3.

   %sI smy kae$ -I -y se -y-It haena caih@ jb @kdm izr pr Aa jaye AaEr jb Aa jay tae purI ziKt se invar[ krne ka àyTn krna caih@ , m&Tyu ka -y yid hE tae -gvan! k&:[ jI ka nam AvZy le< Kyae<ik -y kae -I -y-It krne vala %nka nam hI hE ,

@kaedr smud!-Uta @k n]Çjatka> ,

n -viNt sma> zIle ywa bdirk{qka>.4.

    @k %dr se %TpNn  @k n]Ç me< jNm lene vale sman Sv-av ke nhI< haete ywa ber AaEr ber v&] pr lge ka~qe ,

in>Sp&hae na=ixkarI SyaNnakamI m{fniày> ,

na=ivdGx> iày< äUyat! S)uqvKta n vÂk>.5.

   lae- riht VyiKt A)sr nhI< hae skta ï&<gar àemI me< kamvasna nhI hE ye hae hI nhI<  skta , ibna iày baele ctur bn nhI< skta AaEr sa) baelne vala xaekebaj nhI< hae skta ,

mUoaR[a< pi{fta Öe:ya Axnana<  mhaxna> ,

Vaara=='!gna> kulSÇI[a< su-gana< c du-Rga>.6.

     mUoR laeg ivÖan laeg se Öe; rote hE< inxRn AaEr xnI laeg mhaxnI se Öe; krte hE< vEZya@~ kulIn iSÇyae< se Öe; rote hE< AaEr ivxva AaErte< suhaign iSÇyae< se Öe; krtI hE< ,

AalSyaephta iv*a prhStgta> iSÇy> ,

ALpbIj< ht< ]eÇ< ht< sENymnaykm! .7.

      AalSy se iv*a n:q hae jatI hE dUsre ke ha<w me< g$ hu$ SÇI n:q hae jatI hE ALpbIj haene se oet bekar hae jata hE AaEr senapit ke mare jane se sena smaPt hae jatI hE ,

Aa_yasaÏayRte iv*a kul< zIlen xayRte ,

gu[en }ayte TvayR> kaepae neÇe[ gMyte .8.

     Aa_yas se iv*a xar[ haetI hE kul ka gaErv zIl se xar[ haeta hE AaEr gu[ se AayR kI phcan haetI hE twa neÇ Öara k+aex phcan ilya jata hE ,

ivTten rúyte xmaeR iv*a yaegen rúyte ,

m&duna rúyte -Up> siTSÇya rúyte g&hm! .9.

   ivTt se xmR ri]t haetI hE inr<tr A_yas Öara iv*a kI r]a haetI hE , mxur Sv-av se raja ri]t haeta hE AaEr ACDI iSÇya~  "r kI r]a krtI hE< ,

ANywa vedpai{fTy< zaSÇmacarmNywa ,

ANywa kuvc> zaNt< laeka> iKlZyiNt caNywa .10.

   ivÖan VyiKt kI pai{fTy kI inNda krne vale zaSÇ sMmt Aacr[ kae VywR btane vale g<-Ir AaEr zaNt rhne vale VyiKt kae Fae<gI btane vale laeg du>o %Qate hE< ,

dairÔ(nazn< dan< zIl< dugRitnaznm! ,

A}annaiznI à}a -avna -ynaiznI.11.

     dan dene se dirÔta ka naz haeta hE , suNdr Sv-av se dugRit ka naz haeta hE , }an AwaRt! -gvt sMbix }an se A}an ka naz haeta hE , AaEr -avna AwaRt! k&:[-avna se k&:[-iKt krne se -y ka naz haeta hE ,

na=iSt kamsmae Vyaixna=iSt maehsmae irpu> ,

na=iSt kaepsmae viþna=iSt }anat! pr< suom!.12.

    kamvasna jEse kae$ raeg nhI< maya£maeh jEse kae$ zÇu nhI< k+aex sman kae$ AiGn nhI< AaEr idVy }an se ïe:Q kae$ prm suo nhI< ,

jNmm&Tyu ih yaTyekae -u'KTyek> zu-a=zu-m! ,

nrke;u ptTyekae @kae yait pra< gitm! .13.

    inZcy hI mnu:y ka jNm£m&Tyu Akela haeta hE AaEr %se Akele hI zu-£Azu- kmR )l -aegna pfta hE , AaEr nrkae< me< -I Akela yaÇa krna pfta hE twa  -gvan! kI -iKt krega tae mae] -I Akela àaPt krta hE ,

t&[< äüivd> SvgRSt&[< zUrSy jIivtm!,

ijta=zSy t&[< narI in>Sp&hSy t&[< jgt! .14.

   äüivd ke il@ SvgR t&[ sman hE zUrvIr ke il@ jIvn t&[tuLy hE ijteiNÔy ke il@ narI t&[tuLy hE AaEr in>Sp&h ke il@ sara jgt hI t&[ sman hE ,

iv*a imÇ< àvase;u -ayaR imÇ< g&he;u c ,

VyaixtSyaE;x< imÇ< xmaeR imÇ< m&tSy c .15.

    àvas me< iv*a imÇ hE AaEr "r me< SÇI imÇ hE Vyaix me< dva$ imÇ hE  AaEr mrne ke bad xmR AwaRt prlaek ke il@ ikya huAa pu{ykmR ya ïe:Q kmR jEse ik -gvan! kI -iKt Aaid hI m&Tyu ke bad kam me< AatI hE ,

v&wa v&i:q> smuÔe;u v&wa t&Pt;u -aejnm! ,

v&wa dan< xnaF!(e;u v&wa dIpae idva=ip c .16.

     smuÔ me< v;aR bekar hE t&Pt me< -aejn bekar hE xinyae< me< dan dena bekar hE AaEr idn me< idpk jlana -I bekar hE ,

na=iSt me"sm< taey< na=iSt caTmsm< bl< ,

na=iSt c]u>sm< tejae na=iSt xaNysm< iàym! .17.

     me" jEsa panI nhI< AaTmbl sman bl nhI< c]u jEsa tej nhI< AaEr ANn jEsa kae$ iày nhI< ,

Axna xnimCDiNt vac< cEv ctu:pda> ,

manva> SvgRimCDiNt  mae]imCDiNt devta> .18.

       xnhIn xn cahte hE< AaEr car pEr vale baelna manv SvgR cahte hE< AaEr devta hI mae] cahte hE< ,

sTyen xayRte p&iwvI sTyen tpte riv ,

sTyen vait vayuZc sv¡ sTye àiti:Qtm! .19.

     sTy se p&WvI iSwr hE sTy se sUyR tpta hE AaEr sTy se vayu  bhta hE sb kuD sTy me< hI àiti:Qt hE ,sTy £k&:[ hI sTyae< ka -I sTy hE< jEse ik -gvd! gIta me< -gvan! k&:[ khte hE< ik .sUyRStpit md!-yat! . sUyR mere Aadez se tpta hE ,.

cla lúmIZcla> àa[aZcl< jIivt yaEvnm! ,

clacle c s<sare xmR @kae ih inZcl> .20.

     lúmI c<cla hE àa[ cla jata hE jIivt yh jvanI clI jatI #s cl£Acl AwaRt! cracr jgt me< kevl xmR hI iSwr hE AwaRt! Acl hE , yha~ k&:[-avna-aivt magR hI pu:q hae rha hE , n ik Aajkl ke twakiwt xmR ,

nra[a< naiptae xUtR> pi][a< cEv vays> ,

ctu:pda< ï&galStu SÇI[a< xUtaR c mailnI .21.

      mnu:y me< na$ sbse Aixk calak haeta hE pi]yae< me< kaEAa car pEr vale janvrae< me< izyar calak haeta hE AaEr iSÇyae< me< mailn Aixk calak haetI hE ,

. hre k&:[ .

`

AXyay 6

ïuTva xm¡ ivjanait ïuTva Tyjit dumRitm! ,

ïuTva }anmvaPnaeit ïuTva mae]mvaPnuyat! .1.

    kae$ -I VyiKt sunkr xmR ke rhSy kae janta hE , sunkr bure ivcar Daef deta hE sunkr }an àaPt krta hE AaEr sunkr hI kae$ muiKt -I àaPt kr leta hE , AwaRt! kevl hm saxuAae< ke s<g rhkr sune< ,

Pi][a< kakZc{fal> pzUna< cEv kuKkur> ,

muinna< kaepI ca{fal> sveR;a< cEv inNdk> .2.

    pi]yae< me< kaEAa ca{fal haeta hE AaEr pzuAae< kuTta muinyae< me< k+aexI ca{fal haeta hE AaEr s-I jn me< inNdk ca{fal haeta hE ,

-Smna zuXyte ka<Sy< taçmMlen zuXyit ,

rjsa zuXyte narI ndI vegen zuXyit .3.

ka<se ka btRn rao Öara zuÏ haeta haeta hE taç paÇ oq!qa$ se rj se narI zuÏ haeta hE AaEr ndI ka jl bhte rhne se zuÏ haeta hE ,

æmn! sMpUJyte raja æmn! sMpUJyte iÖj> ,

æmn! sMpUJyte yaegI SÇI æmtI ivnZyit .4.

    raja æm[ krte hu@ pUijt haeta hE iÖj æm[ krte pUijt  haeta hE yaegI æm[ krte pUijt haeta hE leikn SÇI yid æm[ krtI hE< tae ivze; ép se n:q hae jatI hE ,

tad&zI jayte buiÏVyRvsayae=ip tad&z> ,

shayaStad&za @v yad&zI -ivtVyta .5.

   mnu:y jEsa -aGy lekr jNm leta hE %skI buiÏ -I %sI ke Anusar VyvsayI haetI hE , ijs àkar ke shayk kI %se AavZykta haetI hE %sI ke Anuép hI %se shayk  iml -I jate hE< ,

kal> pcit -Utain kal> s<hrte àja ,

kal> suPte;u jagitR kalae ih duritk+m> .6.

     kal s-I jIvae< kae pca leta hE kal sbkae marta hE jb sb saete hE< tae kal hI jagta rhta hE kal se par pana bfa hI kiQn hE

n pZyit c jNmaNx> kamaNxae nEv pZyit ,

n pZyit mdaeNmTtae ýwIR dae;an! n pZyit .7.

   jNmaNx kae idoa$ nhI< deta kamaNx kae -I idoa$ nhI< deta AaEr pagl hawI kae idoa$ nhI< deta %sI àkar AwIR  -I dae;ae< kae nhI< deota hE ,

Svy< kmR kraeTyaTma Svy< tT)lmZnute ,

Svy< æmit s<sare Svy< tSmaiÖmuCyte .8.

   AaTma Svy< kmR krta hE AaEr Svy< hI %se -aegta hE , Svy< s<sar me< æm[ krta hE AaEr #sil@  Svy<  -gvan! kI -iKt krne pr s<sar bNxn se muKt -I haeta hE ,

raja ra:q+k&t< -u»te ra}> pap< puraeiht> ,

-taR c SÇIk&t< pap< iz:ypap< guéStwa .9.

   raja jnta ke papae< ka )l -aegta hE puraeiht raja ke pap ka )l -aegta hE pit pTnI ke papae< )l -aegta hE %sI àkar iz:y ke papae< ka )l gué -aegta hE ,

§[ktaR ipta zÇu> mata c Vyai-cair[I ,

-ayaR épvtI zÇu> puÇ> zÇurpi{ft> .10.

   §[ ktaR ipta zÇu hE AaEr mata Vyai-cair[I haene se zÇu hE , -ayaR épvtI zÇu hE AaEr puÇ Api{ft AwaRt! mUoR hae tae zÇu hE ,

luBxmweRn g&h![Iyat! StBxmÃilkmR[a,

mUoR DNdae=nuv&Tten ywawRTven pi{ftm!.11.

     lae-I mnu:y kae AwR se Ai-manI kae ha<w jaefkr mUoR kae %ske #CDanusar kayR krke twa ivÖan kae ywaRt! bat kh ke vz me< krne ka àyTn krna caih@ ,

vr< n raJy< n kurajraJy< vr< n imÇ< n kuimÇimÇm! ,

vr< n iz:yae n kuiz:yiz:yae vr< n dara n kudardara>.12.

  bure raJy kI Ape]a raJy nhI< haena ACDa hE bure imÇ kI Ape]a imÇ nhI< haena ACDa hE bure iz:y kI Ape]a ibna iz:y ke QIk hE AaEr orab pTnI se ACDa ibna pTnI ke QIk hE ,

kurajraJyen kut> àjasuo< kuimÇimÇe[ kutae=iSt inv&it>,

kudardarEZc kutae g&he rit> kuiz:ymXyapyt> kutae yz> .13.

    du:q raja ke raJy se àja kEse suoI hae sktI hE bure imÇ Öara kha~  sNtui:q hE, AaEr kudar AwaRt! du:q pTnI se "r me< kEse mn lg skta hE  bure iz:y kae pFane se kEse yz iml skta hE ,

is<hadek< bkadek< iz]eCcTvair kuKkuqat! ,

vaysaTpÁc iz]eCc ;q! zunSÇIi[ gdR-at! .14.

   is<h se @k bgula se @k mugeR se car iz]a@~ lenI caih@ AaEr kaEAa se pa~c kuTta se D> AaEr gdha se tIn iz]a@~ lenI caih@ ,

à-Ut< kayRmLp< va yNnr> ktRuimCDit ,

svaRrM-e[ tTkay¡ is<hadek< àc]te .15.

   Daeqa ya bfa kam hae jae mnu:y krna cahta hE AarM- se hI purI ziKt lgakr krna caih@ #s kayR kae is<h se ACDI trh se deona caih@ , is<h Apna izkar kae pkfne ke il@ pUrI ziKt se %s pr Àapqta hE , AaEr #s àkarizkar ha~w me< Aa hI jata hE ,

#iNÔyai[ c s<yMy bkvt! pi{ftae nr> ,

dezkalbl< }aTva svRkayaRi[ saxyet! .16.

  buiÏman mnu:y kae #iNÔyae< kae bgule kI trh s<ym krke  dezkal ka bl jankr s-I kayaeR< kae saxna caih@ , ivze; krke k&:[-avnam&t kmaeR kae #s trh se krna caih@ ANywa bgule ka -I -TsRna kI g$ hE ,

àTyuTwan< c yuÏ< c siv-ag< c bNxu;u ,

Svy<mak+My -uKt< c iz]eCcTvair kuKkuqat! .17.

   subh smy me< %Qna AaEr yuÏ ke il@ tEyar rhna AaEr bNxuAae< me< ba~q kr oana Svy< Aak+m[ krke oana ye car mugeR se isona caih@ ,

gUFmEwuncirTv< c kale kale c s<¢hm! ,

AàmTtmivZvas<  p iz]eCc vaysat! .18.

    iDpkr mEwun krna cirTvm! AwaRt! clpna ya hmeza kuD n kuD krte rhna iSwr n rhna Aaid AaEr smy£smy pr s<¢h krna inr<tr savxan rhna AaEr iksI dUsre pr ivZvas nhI< krna ,

bh!vazI SvLpsNtu:q> suinÔae l"ucetn>.

Svaim-KtZc zUrZc ;fete Zvantae gu[a>.19.

   oane kae iml jay tae bhut oana waefa -I iml jay sNtu:q ghrI nI<d lena ghrI nI<d me< -I waefI cetna bnaye rona AaEr SvamI-Kt haena lfne me< jra -I nhI< "brana ye sb D> gu[ kuTte me< haete hE< ,

suïaNtae=ip vhed! -ar< zItae:[< n c pZyit ,

sNtu:qZcrte inTy< ÇIi[ iz]eCc gdR-at! .20.

   gdha bhut Aixk wka haene pr -I baeH Faeta rhta hE AaEr sdIR grmI nhI< deota AaEr sdEv sNtu:q rhta hE ye tIn iz]a@~ gdha se sIoe ,

y @tan! iv<zitgu[anacir:yit manv> ,

kayaR=vSwasu svaRsu Ajey> s -iv:yit .21.

    jae VyiKt #n bIs gu[ae< kae Apne jIvn me< %tar leta hE vh sb kayaeR< AaEr AvSwaAae< me< Ajey haega ,

. hre k&:[ .

sPtm AXyay

AwRnaz< mnStap< g&he duZcirtain c ,

vÂn< ca=pman< c mitmaNn àkazyet! .1.

  buiÏman kae caih@ ik vh Apne xn n:q haene kae manisk icNta kae "r kI orab cirÇ AaEr iksI ke Öara Qge jane AaEr Apne Apman kae àkaizt nhI< krnI caih@ ,

xnxaNyàyaege;u iv*as<¢h[e;u c ,

Aahare Vyvhare c TyKtlJj> suoI -vet! .2.

   jae VyiKt xn£xaNy ke len£den me< AaEr iv*a s<¢h ke smy twa Aahar£ivhar ke smy lJja Daef deta hE vh suoI haeta hE ,

sNtae;a=m&t t&Ptana< yTsuo< zaNtcetsam! ,

n c td! xnluBxanaimtZcetZc xavtam! .3.

  jae sNtae; épI Am&t se t&Pt hE< mn se zaNt hE< vh ijtna suoI haeta hE vh suo xn ke lalc me< #xr£%xr daEfne vale kae àaPt nhI< hae skta ,

sNtae;iSÇ;u ktRVy> Svdare -aejne xne ,

iÇ;u cEv n ktRVyae=Xyyne tpdanyae> .4.

 tIn iv;yae< me< sNtae; krna caih@ ApnI pTnI me< Apna ihSse ka -aejn me< AaEr xn me< AaEr tIn iv;yae< me< sNtae; nhI< krna caih@ AXyyn me< tp me< AaEr dan me< ,

ivàyaeivRàvû(aeZc dMpTyae> Svaim-&Tyyae> ,

ANtre[ n gNtVy< hlSy v&;-Sy c .5.

     dae äaü[ae< ke bIc me< äaü[ AaEr AiGn ke bIc me< pit AaEr piTn ke bIc me< hl AaEr bEl ke bIc me< k-I nhI< jana caih@ ,

pada_ya< n Sp&zediGn< gué< äaü[mev c ,

nEv ga< n kumarI< c n v&Ï< n izzu< twa .6.

   inZcy hI pErae< se AiGn gué äaü[ kae nhI< DUna caih@  gaE mata  kae  AaEr kumarI kae k-I -I nhI< DUna caih@  %sI àkar v&Ï AaEr izzu kae -I nhI< DUna caih@ ,

zkq< pÂhSten dzhSten vaijnm! ,

hStI zthSten dezTyagen dujRnm!.7.

     bElgafI kae pa~c ha~w se "aefa kae dz ha~w se  hawI kae saE ha~w dujRn kae dez Tyagne ke Öara Apne kae dUr krna  caih@ ,

hStI A<kuzmaÇe[ vajI hSten taf(te ,

ï'!gI lgufhSten o'!ghSten dujRn>.8.

   hawI A<kuz maÇ se "aefa ha~w se mara jata hE sI<g vale janvr  laQI haw se AaEr dujRn tlvar ha~w se vz me< ikye jate hE< ,

tu:yiNt -aejne ivàa> myura "ngijRte ,

Saaxv> prsMpTtaE ol> privpiTt;u.9.

    äaü[ laeg -aejn se t&Pt haete hE< , myUr g[ badl grjne se saxu  laeg dUsre kI sMpNnta kae deokr AaEr dujRn laeg dUsre ke ivpiTtyae< me< t&Pt haete hE< ,

Anulaemen biln< àitlaemen dujRnm! ,

AaTmtuLybl< zÇu< ivnyen blen va .10.

   blvan kae kez pkfne ke Öara dujRn kae pEr pkfne ke Öara brabr bl vale kae ivny se Awva bl se vz me< krna caih@ ,

bahuvIy¡ bl< ra}ae äaü[ae äüivd! blI ,

épyaEvnmaxuy¡ SÇI[a< blmuTtmm! .11.

     bahubl raja ka bl hE äaü[ äüivd! AwaRt! k&:[-avna-aivt haena -Kt ka bl hE , ép yaEvn AaEr maxuyR SÇI kI ïe:Q bl hE ,

na=TyNt< srlE-aRVy< gTva pZy vnSwlIm! ,

iD*Nte srlaStÇ kuBjaiSt:QiNt padpa>.12.

    hmeza ATyNt srl -I nhI< haena caih@ vn me< jakr deoae srl AaEr sIxe v&] kaq idye jate hE< vha~ kuBja> AwaRt! kUbf v&] ofe rhe Aate hE<< ,

yÇaedk< tÇ vsiNt h<sa> twEv zu:k< pirvjRyiNt ,

n h<stuLyen nre[ -aVy< punSTyjNte punraïyNte .13.

   jha~ jl rhta hE vha~ h<s invas krte hE< pr<tu zu:k haene pr vha~ se cle jate hE< pr<tu mnu:y kae h<s jEsa Aacr[ nhI< krna caih@ Kyae<ik Kya pta ijskae hm Daef rhe hE< %skae smy ke )er se hae skta i)r se %sI ka Aaïy lena pfe , At> #s d&I:qkae[ se mnu:y kae suo me< twa duo me< %ska saw dena caih@ ,

%paijRtana< ivTtana< Tyag @v ih r][m! ,

tfagaedrs<Swana< prIvah #va=M-sam! .14.

    xn kmane valae< ka xnae< ka Tyag krna AwaRt! %ska dan krna k&:[-avna-aivt kmaeR me< %pyaeg krna hI %skI r]a krna hE , jEse tfag ka AwaRt! talab ka panI kae Apne kam ke il@ %pyaeg krne ke il@ panI inkalte rhna hI %skae zuÏ rona hE ,

ySya=waRStSy imÇai[ ySya=waRStSy baNxva>,

ySya=waR> s puma~Llaeke ySya=waR> s c jIvit.15.

    ijske AwR haeta hE %ske imÇ haete hE< ijske AwR haeta hE %ske bNxu£baNxv haete hE< , ijske AwR haeta hE vh VyiKt laek me< sMmaint haeta hE AaEr ijske AwR haeta hE vhI jIivt rhta hE ,

SvgRiSwtanaimh jIvlaeke cTvair icûain vsiNt dehe ,

danàs'!gae mxura c va[I deva=cRn< äaü[tpR[< c .16.

    SvgR se Aaye hu@ jIv ke  deh me< car icû haete hE< , dan dene kI hmeza àv&it haetI hE AaEr mxur baelta hE , devacRn me< AwaRt! devta -gvan! ka hmeza AcRn krta rhta hE AaEr äaü[ gaE Aaid ka sMman krta hE ,

ATyNtkaep> kquka c va[I dirÔta c Svjne;u vErm! ,

nIcàs'!g> kulhInseva icûain dehe nrkiSwtanam! .17.

     nrk se Aaye hu@ ke deh me< ATyNt k+aexI kqu va[I AaEr dirÔta Svjnae< ke saw bEr nIc laegae< ka  s<g kulhInae< kI seva Aaid icû haete hE<,

gMyte yid m&geNÔmiNdr< l_yte kirkpaelmaEiKtkm! ,

jMbuka==lygte c àaPyte vTspuCDorcmRo{fnm! .18.

   yid m&geNÔ miNdr me< ja@~ tae ha~wI ke mStk ka maetI àaPt hae skta pr<tu yid jMbuka AwaRt! izyar ke Aaly jane pr Kya iml skta hE bs vhI vTs ka pU~D ka qukfa ya gdhe kI oal ka qukfa hI àaPt hae skta hE , %sI àkar -gvan! k&:[ ke -Ktae< ka s<g kre<ge tae icNtami[ épI k&:[ iml skte hE< pr<tu yid ssairk laeg ke yha~ jaye<ge ya s<g kre<ge tae Kya imlega #s zrIr kae AaEr AaEr raeg¢St krne ke saxn hI imle<ge ,

zun> puCDimv Vyw¡ jIivt< iv*ya ibna ,

n guýgaepne zKt< n c d<zinvar[e .19.

    AaTmiv*a ke ibna mnu:y ka jIvn  kuTte kI pU~D jEse VywR hE jae n tae guPt A<g kae Fk skta hE AaEr n mCDrae< ke d<z kae invar[ kr skta hE ,

vac> zaEc< c mns> zaEcimiNÔyin¢h> ,

svR-Ute dya zaEc< @tCDaEÇ< pra=iwRnam! .20.

    va[I kI pivÇta mn kI pivÇta #iNÔy in¢h s-I àa[Iyae< me< dya ye sb pivÇta -gvan!  kae àaPt krne vale ke l][ haete hE< @esa mhaTmaAae< se suna gya ,

pu:pe gNx< itle tEl< ka:qe=iGn< pyis "&tm! ,

#]aE guf< twa dehe pZya==Tman< ivvekt> .21.

     pu:p me< gNx itlae< me< tel suoI lkfI me< Aag dUx me< "I gNna me< guf haeta hE %sI àkar #s zrIr me< AaTma twa prmaTma haeta hE #se ivvek Öara #se deone ka àyas krna caih@ ,

. hre k&:[ .

AXyay 8

Axma xnimCDiNt xn< man< c mXyma> ,

%Ttma manimCDiNt manae ih mhta< xnm! .1.

   Axm laeg xn cahte hE< mXym laeg xn AaEr man AaEr %Ttm laeg man cahte hE< At> man hI mhan xn hE ,

#]urap> pyae mUl< taMbUl< )lmaE;xm! ,

-yiyTva=ip ktRVya> Snandana==idka> ik+ya> .2.

     gNna panI mUl k<d taMbUl )l AaE;ix oakr -I krne layk ktRVy Snan dan Aaid ik+yaye< ikye ja skte hE< ,

dIpae -]yte XvaNt< kJjl< c àsUyte ,

ydNn< -]yeiNnTy< jayte tad&zI àja .3.

   dIpk ANxkar kae oata hE AaEr kajl kae jNm deta hE %sI àkar jEsI ANn oaya jayega %sI àkar sNtan -I jNm legI ,

ivTt< deih gu[aiNvte;u mitmNnNyÇ deih Kvict!

àaPt< vairinxeRjl< "nmuoe maxuyRyuKt< sda ,

jIvaNSwavrj'!gma~Zc sklan! s<jIVy -Um{flm!

-Uy> pZy tdev kaeiqgui[t< gCDNtmM-aeinixm! .4.

gu[vanae< kae xn dae khI< dUsrI jgh jha~ buiÏman nhI< hE< vha~ mt dae , deoae gu[van badl smuÔ se jl àaPt krke %s oare jl kae -I mIQa bnakr sda -Um{fl ke skl Swavr £ j<gm jIvae< ke jIvn ke il@ Apne jIvn Svép badl kae  kaeqI guna krke brsa kr pun> sagr kae nidyae<  Öara jl saE<p  deta hE ,

c{falana< shSÇe c sUiri-StTvdizRi-> ,

@kae ih yvn> àaeKtae n nIcae yvnat! pr> .5.

    tTvdzIR  mhan pué;ae< khna hE ik hjarae< c{falae< ke brabr @k yvn haeta hE At> inZcy hI yvn se bfkr kae$ nIc nhI< ,

tEla=_y<ge ictaxUme mEwune ]aErkmRi[ ,

tavd! -vit ca{falae yavTSnan< n ca==cret! .6.

tel mailz me< icta xU@~ me< mEwun me< ]aErkmR me< tb tk c{fal rhta hE jb tk Snan nhI< ikya jata hE ,

AjI[eR -e;j< vair jI[eR vair blàdm! ,

-aejne Am&t< vair -aejnaNte iv;àdm! .7.

     AjI[R me< dva$ hE panI jI[R me< jl blàdm -aejn me< Am&t panI -aejn ke ANt iv; dene vala haeta hE ,

ht< }an< ik+yahIn< htZca=}antae nr> ,

ht< innaRyk< sENy< iSÇyae n:qa ý-t&Rka> .8.

    Aacr[ ibna }an mr jata hE , A}an se mnu:y mr jata hE , sena ibna nayk ke mr jate h<E AaEr iSÇya~ ibna pit ke n:q hae jatI hE< ,

v&Ïkale m&ta -ayaR bNxuhSte gt< xnm! ,

-aejn< c praxIn< itSÇ> pu<sa< ivfMbna> .9.

   v&ÏavSwa me< pTnI mr jane se bNxuAae< ke ha~w me< xn cle jane se AaEr -aejn dUsre ke Aixn rh kr krna ye tIn bate< mnu:yae< ka ivfMbna hE ,

naiGnhaeÇ< ibna veda n c dan< ibna ik+ya ,

n -aven ibna isiÏStSmad!-avae ih kar[m! .10.

vedae< ke AXyyn ke ibna AiGnhaeÇ VywR hE AaEr dan ke ibna ik+ya VywR hE -av ke ibna isiÏ VywR hE , #sil@ -av hI sbkI s)lta ka kar[ hE ,

ka:Qpa;a[xatuna< k&Tva -aven sevnm! ,

ïÏya c tya isÏStSy iv:[u> àsIdit .11.

    ka:Q pa;a[ xatuAae< se  -gvan ka ïIiv¢h bnakr k&:[-avna se sevn kI jayegI tae AvZy isiÏ àaPt haegI AaEr %sse -gvan! k&:[ ya iv:[u  àsNn haete hE< ,

n devae iv*te ka:Qe n pa;a[e n m&Nmye ,

-ave ih iv*te devStSmad! -avae ih kar[m! .12.

  -gvan! n ka:Q n pa;a[ AaEr n hI imq!qI me< hE< -gvan! tae -avna me< hE< #sil@ -avna  hI kar[ hE, -Kt laeg mUitR me< -gvan! kae àa[àit:Qa kI -avna Öara bulate hE< tae -gvan! -Kt kI pUja kae SvIkar krne ke il@ Aate hE< ,

-Kt deota hE ik -gvan! k&:[ murlI  bja rhe hE< leikn mUoR laeg @k pTwr ke ép me< deote hE< ,yh sb -avna ka kmal -iKt -avna se -Kt -gvan! se bat krte hE< , ye sb "qna@~ hae cukI hE< mUitR ke ép me< -gvan! cle hE< baele hE< , At> -avna kae hme< zuÏ krna hE k&:[-avna me< àiti:Qt krna hE ,

zaiNttuLy< tpae naiSt n sNtae;aTpr< suom! ,

n t&:[aya> prae VyaixnR c xmaeR dyapr> .13.

     zaiNt ke tuLy tp nhI< sNtae; se bfkr suo nhI< t&:[a se ïe:Q kae$ Vyaix nhI< AaEr dya se ïe:Q kae$ xmR nhI< , yha~ zaiNt ka AwR AslI zaiNt smHna caih@ ijska v[Rn -gvan! ne -gvd! gIta me< idye hE<  £ -aeKtar< y}tpsa< svRlaekmheZvrm! , suh&d< svR-Utana< }aTva ma< zaiNtm&CDit .-. %sI àkar se sNtae; -I jb -gvan! ka -jn krne lge<ge t-I AaTma pU[R sNtu:q hae jayega AaEr #s àkar hm suoI hae skte hE< , t&:[a se yha~ taTpyR -aEitk t&:[a se hE ijska kae$ ANt hI nhI< hE raeg tae zrIr me< haekr cla -I jata hE pr<tu t&:[a @esI  raeg hE ijska %pcar -aEitk tirke se sM-v nhI< hE , kevl -gvan! kI seva se hI #ska smaxan hae skta hE %sI àkar dya -I AaTma ke xratl me< haenI caih@ -gvan! ka }an dena sbse bfI dya hE , #s dya se jaefkr ANy dya s)l hae sktI hE ,

k+aexae vEvSvtae raja t&:[a vEtr[I ndI ,

iv*a kamdu"a xenu> sNtae;ae nNdn< vnm! .14.

    k+aex raja sUyR ke jEsa hE t&:[a vEtr[I ndI tuLy hE AaXyaTm iv*a kamnaAae< kae pUra krne valI kamxenu gay sman hE , AaEr sNtae; nNdn vn tuLy hE ,

gu[ae -U;yte ép< zIl< -U;yte kulm! .

isiÏ-UR;yte iv*a< -aegaee -U;yte xnm! .15.

   gu[ae< se mnu:y -Ui;t haetI hE zIl se kul kI zae-a haetI hE isiÏ se iv*a zaei-t haetI hE shI -aegna xn kI zae-a hE ,

inguR[Sy ht< ép< du>zIlSy ht< kulm! ,

AisÏSy hta iv*a A-aegen ht< xnm! .16.

  gu[hIn ka suNdr ép mr gya du>zIl ka kul mr gya AisÏ ka iv*a mr gya AaEr nhI< -aegne see xn mr gya ,

zuic-URimgt< taey< zuÏa narI pitìta ,

zuic> ]emkrae raja sNtae;I äaü[> zuic>.17.

    -Uim se inkla panI zuÏ haeta hE pitìta narI zuÏ haetI hE àja ka paln krne vala raja pivÇ haeta hE , AaEr sNtae;I äaü[ pivÇ haeta hE ,

AsNtu:qa iÖja n:qa> sNtu:qaZc mhI-&t> ,

slJja gi[ka n:qa inlRJjaZc kula'!gna> .

  AsNtu:q äaü[ n:q hae jata hE sNtu:q raja n:q hae jata hE vEZya lJja krne se n:q hae jatI hE AaEr kul iSÇya~ inlRJj haene se n:q hae jatI hE< ,

ik< kulen ivzalen iv*ahInen deihnam! ,

du:kulInae=ip ivÖa~Zc dEvErip supUJyte .19.

    dehxairyae< ke iv*ahIn  ivzal kul se Kya la- hE AaEr orab kul haene pr -I yid ivÖan hE< tae devta -I %nkI sMyk pUja krte hE< ,

ivÖan! àzSyte laeke ivÖan! gCDit gaErvm! ,

iv*ya l-te sv¡ iv*a svRÇ pUJyte .20.

    s<sar me< ivÖan kI àz<sa haetI hE ivÖan kae sMman imlta hE iv*a se  sbkuD àaPt haeta hE , iv*a kI svRÇ pUja haetI hE ,

ma~s-]E> surapanEmURoERZca]rvijRtE> ,

pzui-> pué;akarE-aRra==k+Nta c meidnI.21.

     ma~s oane vale zrab pIne vale mUoR inr]r mnu:yakar ép pzuAae< ke -ar se mata p&wvI pIift rhtI hE ,

ANnhInae dhed!  ra:q+< mNÇhInZc §iTvj> ,

yjman< danhInae naiSt y}same irpu>.22.

 ANnhIn ra:q+ jlata hE AaEr mNÇhIn §iTvj jlate hE< yjman -I danhIn hE< tae vha~ ka y} zÇu ke sman hE ,

hre k&:[

AXyay 9

muiKtimCDit ceTtat iv;yan! iv;vt! Tyj ,

]ma==jRv< dya zaEc< sTy< pIyU;vd! -j .1.

    yid tU muiKt cahta hE tae icTt se iv;yae< iv;vt Tyag de AaEr ]ma srlta dya zaEc sTy kae Am&t sd&z ¢h[ kr ,

prSprSy mmaRi[ ye -a;Nte nraxma> ,

t @v ivly< yaiNt vLmIkaedrspRvt! .2.

   jae nraxm laeg Aaps me< -edae< kae àkq krte hE< ve %sI trh se n:q haete hE< jEse viLmk me< sa~p )~skr n:q hae jata hE ,

gNx> suv[eR )lim]ud{fe

      na=kair pu:p< olu cNdnm! ,

ivÖan! xnaF(Zc n&piZcrayu>

      xatu> pura kae=ip n buiÏdae=-Ut! .3.

   saene me< sug<x #]ud{f me< )l nhI< haeta AaEr nhI cNdn me< )Ul haeta hE , %sI àkar se ivÖan xnaF( AaEr raja me< icrayu -I nhI< haeta , ivxata kae Kya iksI ne -I buiÏ nhI< idya ,

svaER;xInamm&ta àxana sveR;u saEOye:vzn< àxanm! ,

sveRiNÔya[a< nyn< àxan< sveR;u gaÇe;u izr> àxanm! .4.

     s-I AaE;ixyae< me< Am&ta sbse àmuo AaE;ix hE suo dene vale saxnae< me< -aejn svR àmuo hE ,s-I #iNÔyae< me< nyn àxan hE AaEr zrIr ke Agae< me< isr svRïe:q hE ,

dUtae n sÂrit oe n cleCc vataR

        pUv¡ n jiLptimd< n c s'!gmae=iSt ,

VyaeiMn iSwt rivziz¢h[< àzSt<

        janait yae iÖjvr> s kw< n ivÖan! .5.

    Aakaz me< kae$ dUt Aata£jata nhI< AaEr n hI kae$ vha~ vataR cl rha hE AaEr n pUvR me< #ske bare me< kuD bat huAa wa ya kae$ vha~ laegae< ke Aane jane ka s<gm hE i)r -I Aakaz me< iSwt sUyR AaEr cNÔ ¢h[ ke bare kae$ iÖjïe:Q khta hE tae %se ivÖan kEse n mana jay ,

iv*awIR sevk> paNw> ]uxa==taeR -ykatr> ,

-a{farI àitharI c sPt suPtan! àbaexyet! .6.

    iv*awIR sevk piwk -Uo se pIift fra huAa -{far kI r]a krne vala AaEr  Öarpal ye satae< kae sae rhe hae< tae jga dena caih@ ,

Aih< n&p< c zadRUl<  ikiq< c balk< twa ,

prZvan< c mUo¡ c sPt suPtan! n baexyet! .7.

    sa~p kae raja kae is<h kae AaEr suAr kae balk kae twa dUsre ke kuTte kae AaEr mUoR mnu:y kae #n satae< kae yid sae rhe hae< tae nhI< jgana caih@ ,

AwaR=xItaZc yEveRdaStwa zUÔaNn-aeijna> ,

te iÖja> ik< kir:yiNt inivR;a #v pNnga> .8.

    jae äaü[ xn ke lae- se vedae< ka AXyyn krta hE AaEr zUÔ ka -aejn krta hE ve äaü[ iv;hIn sa~pae< jEse  kuD -I krne ke il@ AsmwR hE< ,

yiSmn! é:qe -y< naiSt tu:qe nEv xna==gm> ,

in¢hae=nu¢hae naiSt s é:q> ik< kir:yit .9.

    ijske é:q haene pr kae$ -y nhI< AaEr ijske àsNn haene pr xn àaiPt kI kae$ Aaza nhI< jae n tae d{f de skta hE AaEr n dya kr skta hE %ske é:q haene se -I Kya kr skta hE ,

inivR;e[a=ip speR[ ktRVya mhtI )[a ,

iv;mStu n caPyStu "qaqaepae -y»r> .10.

      iv;hIn spR kae -I )n )Elana caih@ %sme< iv; hE ya nhI< kae$ nhI< janta pr<tu %ske #s àkar ke AafMbr se laeg %sse -y-It rhe<ge ,

àat*URtàs<gen mXyaûe SÇIàs'!gt> ,

raÇaE caEyRàs<gen kalae gCDTyxImtam! .11.

    mUoR laeg ka smy àat> juAa oelne me< daephr SÇI às<g me< raÇI kae caerI krne ke ccaR me< me< ibtta hE,

SvhSt¢iwta mala SvhSt"&:qcNdnm! ,

SvhStiliot< StaeÇ< zk+Syaip iïy< hret! .12.

   Apne ha~w se bnayI hu$ mala Apne ha~w se i"sI hu$ cNdn Apne ha~w se iloI hu$ -gvan! ka StaeÇ #NÔ ka -I ïI kae hr leta hE ,

#]ud{faiStla> ]uÔa> kaNta hem c meidnI ,

cNdn< dix taMbUl< mdRn< gu[vxRnm! .13.

     gNna itl Daeqe AadmI SÇI saena -Uim cNdn dhI taMbUl #n sbkae ijtna rgfe<ge %tna hI #nme< gu[ae< ka ivkaz haega ,

dirÔtya xIrtya ivrajte kuvSÇta zuætya ivrajte ,

kdNnta cae:[tya ivrajte kuépta zIltya ivrajte .14.

dirÔta me< xIr rhna ACDa hE gNde vSÇ kae sa) krne se ACDa lgta hE kuiTst ANn kae -I grm krne se ACDa lgta hE AaEr kuép haene se -I zIlvan hE tae ACDa lgta hE ,

hre k&:[

AXyay 10

xnhInae n hInZc xink> s suinZcy> ,

iv*arTnen yae hIn> s hIn> svRvStu;u .1.

     xnhIn dirÔ nhI< haeta vh inZcy hI xink hE , jae iv*aépI rTn se ivhIn hE vaStv me< vh sb vStuAae< se hI<n hE ,

d&i:qpUt< Nyset! Pad< vSÇpUt< ipbeJjlm! ,

ZaaSÇpUt< vded! VaaKy< mn> pUt< smacret! .2.

     deokr kdm roe Dankr jl ipve zaSÇanusar bat kre mn se k$ bar saeckr kam kre ,

suoawIR va TyjeiÖ*a< iv*awIR va Tyjet! suom!,

suoaiwRn> kutae iv*a iv*aiwRn> kutae suom! .3.

      suoawIR kae iv*a àaPt krne kI #CDa Daef denI caih@ Awva iv*awIR bnna hE tae suo Daef denI caih@ , suo se jIne vale kae kEse iv*a iml skta hE AaEr iv*awIR kae kha~ suo iml skta hE ,

kvy> ik< n pZyiNt ik< n kuvRiNt yaei;t> ,

m*p> ik< n jLpiNt ik< n -]iNt vaysa> .4.

 kiv Kya nhI< deo skte ApnI kLpna Öara , iSÇya~ Kya nhI< kr sktI< Apne Sv-av Öara zrab ipya huAa zrabI Kya nhI< bael skta AaEr kaEAa Kya nhI< oa skta ,

r»< kraeit rajan< rajan< r»mev c ,

xinn< inxRn< cEv inxRn< xinn< ivix> .5.

   -gvan! k&pa se r» -I raja hae jata hE AaEr raja hae jata hE r» xnI inxRn hae jata hE AaEr inxRn -I xnI janna caih@ ,

luBxana< yack> zÇumRuoaR[a< baexk> irpu> ,

jarSÇI[a< pit> zÇuZcaera[a< cNÔma irpu> .6.

    lae-I ka zÇu yack hE mUoae¡ ka %skae }an dene vala jar iSÇyae< ka pit zÇu hE AaEr caerae< ka zÇu cNÔma hE ,

ye;a< n iv*a n tpae n dan<

          n }an< n zIl< n gu[ae n xmR> ,

te mTyRlaeke -Uiv -ar-Uta

          mnu:yépe[ m&gaZcriNt .7.

    ijnke pas n iv*a n tp n dan n }an n zIl n gu[ n xmR ye kuD -I nhI< ve #s mTyR laek me< mata p&WvI ke il@ kevl -ar bnkr mnu:y ép se janvr "Um rhe hE< ,

ANt>sarivhInanamupdezae n jayte ,

mlyacls<sgaRt!  n ve[uZcNdnayte .8.

    ANdr se hI jae yaeGyta se hIn hE< %nkae %pdez nhI< idya ja skta jEse mlyacl ke s<sgR se bhne valI vayu ba~sae< kae sug<iNxt nhI< bna pata ,

ySy naiSt Svy< à}a zaSÇ< tSy kraeit ikm! ,

laecna_ya< ivhInSy dpR[< ik< kir:yit .9.

  ijs VyiKt ke pas ApnI buiÏ hI nhI< hE tae zaSÇ %ska Kya kr skta hE jEse Aa~o se hIn VyiKt ka dpR[ -la Kya idoa skta hE ,

dujRn< sJjn< ktRumupayae n ih -Utle ,

Apan< ztxa xaEt< n ïe:QimiNÔy< -vet! .10.

   #s -Utl me< dujRn kae sJjn bnane ka %pay nhI< hE ijs àkar Apan kae sEkfae bar  -I xaene se ïe:Q #iNÔy nhI< bn skta ,

AaTmÖe;at! -veNm&Tyu> prÖe;at! xn]y> ,

rajÖe;at!  -veNnazae äüÖe;at! kul]y> .

    AaTm Öe; se m&Tyu hae jata hE dUsre kI Öe; se xn naz hae jata hE, raja se bEr krne se oud ka naz haeta hE ,äaü[ se Öe krne se se kul ka naz haeta  hE ,

vr< vn< VyaØgjeNÔseivt<

       Ôumaly< pÇ)laMbu-aejnm! ,

t&[e;u zYya ztjI[RvLkl<

       n bNxumXye xnhInjIvnm! .12.

    ba" gjeNÔ Aaid janvrae< se seivt vn me< rhna AaEr pTta )l panI Aaid -aejn krna t&[ae< se bne zYya me< saena ztjI[R vLkl phnna ACDa hE mgr xnhIn haekr bNxuAae< ke saw nhI< rhna caih@ ,

ivàae v&]StSy mUl< c sNXya

        veda> zaoa xmRkmRai[ pÇm! ,

tSmaNmUl< yTntae r][Iy<

        iDNne mUle nEv zaoa n pÇm! .13.

     äaü[ v&] hE %ska mUl sNXya hE zaoa ved hE xmR AaEr kmR %ske pTte hE< #sil@ yTn pUvRk mUl kI r]a krnI caih@ yid jf hI nhI< rhega tae  v&] zaoa pÇ Aaid kI -I r]a k-I nhI< kr skte ,

mata c kmladevI ipta devae jnadRn> ,

baNxva iv:[u-KtaZc Svdezae -uvnÇym! .14.

     mata kmladevI AaEr ipta jnadRn hE< ijnke bNxu£baxv iv:[u-Kt ya k&:[ -Kt hE<  %nke il@ tInae< laek Apne hI dez ke sman hE< ,

@kv&]smaéFa nana v[aR ivh'!gma> ,

à-ate dzsu id]u tÇ ka pirvedna .15.

    raiÇ me< @k v&] me< smaéF nana àkar ke p]I subh dzae< idzaAae< cle jate hE< %sme< Kya zaek krna hE , #sI àkar se hm laeg -I @k Swan @k pirvar me< Anek Sv-av ke laeg haete hE< pr<tu jEse hI Apne zrIr Daef deta hE %sme< Kya ic<ta krna hE ,Aaior sbkae @k idn jana hI hE #s "r se tae ic<ta iksil@ krna hE ,

buiÏyRSy bl< tSy inbuRÏeStu kutae blm! ,

vne is<hae mdaeNmTt> zzken inpaitt> .16.

   ijske pas buiÏ hE %sI ke pas bl -I hE inbuRÏI ke pas kha~ bl hE , vn me< mdaeNmTt is<h -I orgaez ke Öara ku@~ me< igraya jata hE ,

ka icNta mm jIvne yid hirivRZvM-rae gIyte

 nae ced-RkjIvnay jnnIStNy< kw< inmRyet! ,

#TyalaeCy muhumuRhuyRdupte lúmIpte kevl<

 TvTpadaMbujsevnen stt< kalae mya nIyte .17.

 Kya ic<ta hE muHe yid hir kae ivZvM-r kha jata hE , yid nhI tae Kyae< bCca ke jIvn ke il@ jnnI ke Stnae< me< dUx inimRt hae jata hE ,#s àkar bar£bar ivcar kr he ydupit lúmIpit k&&:[ . kevl Aapke cr[kmlae< kI seva Öara mE<  smy kae VytIt kr rha hU~ ,

gIvaR[va[I;u iviz:qbuiÏStwaip -a;aNtrlaelupae=hm! ,

ywa sura[amm&te iSwte=ip SvgaR'!gnanamxrasve éic> .18.

 s<Sk&t -a;a me< mera iviz:q lgav hE twaip ANy -a;aAae< ka -I laelup hU~ jEse devtaAae< ke pas Am&t haeta hE i)r -I SvgR ke APsraAae< ke Axr rs lena cahta hE ,

ANnad!dzgu[< ip:q< ip:qad!dzgu[< py> ,

pysae=:qgu[< ma<s< ma<sad!dzgu[< "&tm! .19.

   ANn se dzguna gu[ Aaqa me< hE Aaqa se dzguna gu[ dUx me< hE dUx se dzguna gu[ ma<s me< hE AaEr ma<s se dzguna gu[ "I me< hE ,

zaken raega vxRNte pysa vxRte tnu ,

"&ten vxRte vIy¡ ma<saNma<s< àvxRte .20.

    sag Aixk oane se raeg bFte hE< dUx se zrIr maeqa hae jata hE "I se vIyR kI v&iÏ haetI hE AaEr ma<s se ma<s bFta hE ,

£££££££££

hre k&:[

AXyay 11

dat&Tv< iàyvKt&Tv< xIrTvmuict}ta ,

A_yasen n l_yNte cTvar> shja gu[a> .1.

   mnu:y me< car gu[ shj hI haete hE dan dene kI àv&it iày vcn baelne kI àv&it xIr haene kI àv&it AaEr %ict£Anuict ka }an haena Aaid ,

AaTmvg¡ pirTyJy prvg¡ smaïyet! ,

Svymev ly< yait ywa raja=NyxmRt>.2.

   jae Apne AaTmIy vgR kae Daef kr dUsre vgR ke laeg kae Apnata hE vh %sI trh n:q haeta hE jEse raja ANy ke xmR kae Apna kr n:q haeta hE ,

hStI SwUltnu> s ca»uzvz> ik< hiStmaÇae»uzae,

dIpe àJvilte à[Zyit tm> ik< dIpmaÇ< tm> ,

v¿e[aip hta> ptiNt igry> ik< v¿maÇae igirm!

tejae ySy ivrajte s blvan! SwUle;u k> àTyy> .3.

   hawI SwUl zrIr vala haeta hE leikn vh jante hE< A<kuz se vz me< ikya jata hE , tae Kya A<kuz hawI se bfa haeta hE . AaEr dIpk ke àJvilt haene se ANxkar cla jata hE tae Kya dIpk ANxkarse bfa haeta hE . AaEr v¿ ke Aa"at se bfe£bfe pvRt igr jate tae Kya v¿ ka Aakar pahaf se Aixk haeta hE. vaStv me< deoa jay tae ijsme< tej ivrajman hE vhI blvan hE maeqa ya bfa Aakar haene se Kya haega .

klaE dzshSÇe;u hirSTyjit meidnIm! ,

tdx¡ jaûvItaey< tdx¡ ¢amdevta .4.

    kilyug ke ANt me< dz hjar v;R ze; rhne pr hir #s xra kae Tyag dete hE< , AaEr %ske AaEr Aaxa hae jane se ymuna g<ga Aaid pivÇ ndI p&WvI kae Tyag de<ge AaEr %ske ke AaxI Aayu ze; rhne se ¢am ka devta cla jayega ,

g&ha==sKtSy nae iv*a nae dya ma<s-aeijn> ,

ÔVyluBxSy nae sTy< SÇE[Sy n pivÇta .5.

   g&h me< AasKt laeg kae iv*a nhI< hae skta , ma<s-aejI me< dya nhI< hae sktI ÔVy lae-I me< sTy nhI< rh skta AaEr SÇE[ AwaRt! SÇI me< AasKt me< pivÇta nhI< rh skta , vaStv me< #Skan me< ye inym paln ikya jata hE jae car inym ke nam se jana jata hE  £ ma<sahar nhI< nza nhI< prSÇI gmn nhI< AaEr juAa nhI ,

n dujRn> saxudzamupEit bhuàkarErip izúyma[> ,

AamUlisKt> pysa "&ten n inMbv&]ae mxurTvmeit.

   ijs àkar nIm kae dUx AaEr "I se bhut is<cne se -I %sme< imQas nhI< Aa skta %sI àkar dujRn kae bhut iz]a dene se -I ApnI dujRnta nhI< Daefta ,

ANtgRtmlae du:qStIwRSnanztErip ,

n zuXyit ywa -a{f< suraya daiht< c yt! .7.

   ijs du:q ka Aa<tirk ùdy nana àkar ke mlae< se -ra hE vh yid sEkfae< tIwR Snan Aaid kre tae -I vh %sI àkar zuÏ nhI< hae skta ijs àkar zrab ka btRn kae Aag me< tpane se zuÏ nhI< haeta ,

n veiTt yae  ySy gu[àk;¡

    s t< sda inNdit na=Ç icÇm! ,

ywa ikratI kirkuM-jata

    muKta> pirTyJy iv-itR guÃa> .8.

 jae ijske gu[ae< kae n jankr %skI inNda krte hE< yha~ Acrj kI bat nhI< hE jEse ikratI AwaRt! i-lnI hawI ke mStk me< haene vale maetIyae< kae Daefkr  guÃaAae< kI mala hI phntI hE ,

ye tu s<vTsr< pU[¡ inTy< maEnen -uÃte ,

yugkaeiqshSÇ< tu SvgRlaeke mihyte .9.

jae @k sal tk pU[R ép se inTy maEn haekr rhta hE  %se SvgR laek me<  hjar kraef v;R tk SvgR me< pUijt haeta hE ,

kam< k+aex< twa lae-< Svad< ï&<garkaEtuke ,

AitinÔa=itseve c iv*awIR ih A:q vjRyet! .10.

    kam k+aex twa lae- Svad ï&<gar oel tmaze bhut inÔa AaEr ATyixk iksI kI seva ye AaQ inZcy hI iv*awIR ke il@ vijRt hE ,

Ak&:q)lmUlen vnvasrt> sda ,

kuéte=hrh> ïaÏm&i;ivRà> s %Cyte .11.

   jae ibna oetI ikye )l mUl Öara jIvn invaRh krta hE AaEr sda vnvas krta hE AaEr jae àitidn ïaÏ krta hE vh ivà §i; khlata hE ,

@kahare[ sNtu:q> ;q!kmRinrt> sda ,

§tukalai-gamI c s ivàae iÖj %Cyte .12.

  jae @kbar Aahar se sNtu:q hE ;q!kmR me<  sda inrt rhta hE AaEr jae §tukal me< SÇI smagm krta hE vh ivà iÖj khlata hE ,

LaEikke kmRi[ rt> pzUna< pirpalk> ,

vai[Jyk&i;ktaR y> s ivàae vEZy %Cyte .14.

   jae laEikk kayae¡ me< rt rhta pzupaln me< lga rhta hE AaEr vai[Jy AaEr k&i; kayR jae krta hE vh ivà vEZy khlata hE ,

la]aidtElnIlana< kusuM-mxusipR;am!,

ivk+eta m*ma<sana< s ivà> zUÔ %Cyte .14.

  jae äaü[ v&]ae< kI lao Aaid tel nIlana< kusum mxu srsae< ma<s midra Aaid ka Vyapar krta hE %se zUÔ khte hE< ,

prkayRivhNta c daiM-k> SvawRsaxk> ,

DlI Öe;I m&dae k+Urae ivàae majaRr %Cyte .15.

     jae dUsre ka kayR ibgafta hE AaEr Fae<gI hE Apna SvawR ke il@ lga rhne vala Xaaeka dene vala dUsrae< se Akar[ hI Öe; krne vala AaEr bahr deone bhut kaeml leikn ANdr se ATyNt k+Ur @esa ivà ibLlI ke sman hE ,

vapI kUp tfaganamaram sur veZmnam! ,

%CDedne inra==z»> s ivàae MleCD %Cyte .16.

jae ivà vapI kUp tfagae< bag£bgIcae< AaEr devalyae< kae taef£)aef krne me< s<kaec nhI< krte hE< vh MleCD kha gya hE ,

devÔVy< guéÔVy< prdara=i-mzRnm! ,

invaRh> svR-Ute;u ivàZca{fal %Cyte .17.

    jae devÔVy kae guéÔVy kae curata hE prdara se s<g krta hE s-I jIvae< ke saw rhkr Apna AmULy jIvn gujar deta hE @esa ivà kae c{fal khte hE< ,

dey< -aeJyxn< sda suk&iti-naeR siÂtVy< kda

ïIk[RSy bleZc ivk+mpter*aip kIitR> iSwta ,

ASmak< mxu dan-aegriht< n:q< icraTsiÂt<

invaR[aidit pai[padyugle ";RNTyhae mi]ka> .18.

  suk&it laeg kae hmeza dan dena hI caih@ %nka xn sda dene ke il@ hI haeta hE, sÂy ke il@ kdaip nhI dan dene ke kar[ hI danvIr k[R mharaj blI raja ivk+maidTy Aaid ka Aaj -I laek me< kIitR iv*man hE , jra deoae mxumioya~ -I pDta rhI hE< AaEr ha~w£pErae<  kae Aaps me< rgf rhI hE< kh rhI hE< ik hay hmare icr siÂt mxu dan AaEr -aeg se riht @Ese hI n:q hae gya hm mr gye hmare mxu kae iksI ne le ilya ,

. hre k&:[ .

AXyay 12

sanNd< sdn< sutaZc suixy> kaNta iàyalaipnI

#CDapUitRxn< Svyaei;itrit> Sva==}apra sevka>,

AaitWy< izvpUjn< àitidn< im:QaNnpan< g&he

saxae>sg!'mupaste c stt< xNyae g&hSwa==ïm>.

   %sI ka "r AanNd dene vala hE ijske puÇ puÇI Aaid ACDI buiÏ se yuKt hae< AaEr %skI kaNta pTnI iày baelne valI hae #CDa pUitR hetU pyaRPt xn hae Apne iàyatma pTnI ke àit Anurag hae , Apne sevk Aa}akair hae< jha~ Aitiw ka Svagt haeta hae , jha~ àitidn -gvan! k&:[ kI pUja haetI hae "r me< Svadu ANn AaEr pIne layk pdawR  hae< AaEr ijskae stt saxuAae< ka %pasna ya sTs<g  sul- hae @esa g&hSwAaïm xNy hE , -iKtépI vaStivk xn se xNy hE ,

AateR;u ivàe;u dyaiNvtZc

     yt! ïÏya SvLpmupEit danm! ,

AnNtpar< smupEit rajn!

     yd!dIyte tNn l-et! iÖje_y> .2.

   dya se yuKt laeg Öara AatR ivàae< me< jae ïÏa se waefa -I dan idya jata hE , he rajn > vh idya huAa dan AnNt guna haekr imlta hE ijskae idya jata hE %skae nhI< imlta %nkae tae %tna hI imlta hE ijtna idya jata hE ,

dai]{y< Svjne dya prjne zaQ!y< sda dujRne

àIit> saxujne Smy> oljne ivÖJjne cajRvm! ,

zaEy¡ zÇujne ]ma guéjne narIjne x&:qta

#Tw< ye pué;a> klasu kuzlaSte:vevlaekiSwit>.3.

   Svjnae< se ivnçta dUsre laeg se dya dujRn sda zQta saxuAae< se àIit olae< se AaZcyR ivÖtjnae< se srlta zÇu laeg se zaEyR guéjn se ]ma narIjn se x&:qta #s àkar kI kla me< jae pué; d] haeta hE %skI hI laek me< iSwit rhtI hE ,

hStaE danivvijRtaE ïuitpuqaE sarSvtÔaeih[aE

neÇe saxuivlaeknen rihte padaE n tIw¡ gtaE ,

ANyayaijRtivTtpU[Rmudr< gveR[ tu<g< izrae

re re jMbuk mu mu shsa inN*< suinN*< vpu> .

  daenae ha~wae< se k-I dan nhI< idya kanae< se k-I -gvan! kI kwa nhI< sunI neÇae< se k-I ACDa nhI< deoa pErae< se k-I tIwR yaÇa nhI< kI AaEr ANyay se AijRt xn kmakr -I gvR se izr ^~ca krta hE , Are laemfI sd&z nIc mnu:y tU inNdiny se -I ATyNt inNdiny hE #sil@ tU #s inNdiny zrIr kae turNt Tyag de  Tyag de ,

pÇ< nEv yda krIrivqpe dae;ae vsNtSy ik<

naelUkae=Pyvlaekte yid idva sUyRSy ik< dU;[m! ,

v;aR nEv ptiNt catk muoe me"Sy ik< dU;[<

yTpUv¡ ivixna llaqiliot< tNmaijRtu< k> ]m> .5.

     pTte yid krIl me< k-I nhI< inklte tae #sme< bsNt ka Kya dae; hE , ^LlU kae idn me< idoa$ nhI< deta tae sUyR dev ka #sme< Kya dae; hE ,v;aR ka jl catk ke muo me< k-I nhI< iqkta tae #sme< me" ka Kya dae; hE , jae phle se hI äüa ke Öara llaq me< ilo idya gya hE %se -la kaEn imqa skta hE ,

sTs'!gaÑvit ih saxuta olana<

saxUna< n ih ols'!gmaTolTvm! ,

Aamaed< kusum -v< m&dev xTte

m&d!gNx< n ih kusumain xaryiNt .6.

     sTs<g se tae olae< me< saxuta Aa sktI hE pr<tu olae< kI s<git se saxuAae< kI saxuta nhI< DUq sktI , jEse )Ul kI sugNx tae imq!qI me< Aa sktI hE prNtu imq!qI kI gNx kae )Ul xar[ nhI< krte hE< ,

saxUna< dzRn< pu{y< tIwR-Uta ih saxv> ,

kalen )lte tIw¡ s*> saxusmagma> .7.

   saxuAae< ke dzRn se pu{y àaPt haeta hE saxu laeg yane -gvan! k&:[ ke -Kt laeg vaStv me< tIwR -Ut haete hE< , smy Öara tIwR sevn ka )l imlta hE leikn saxuAae< ka smagm se %sI ][ imlta hE , Kyae< . Kyae<ik tIwaeR ka pu{y se saxu ka imln haeta hE AaEr saxu ka imln haena yane -gvan! ka iml jana hE ,

ivàa=iSmNngre mhan kwy kStalÔuma[a< g[>

kae data rjkae ddait vsn< àatg&hITva iniz,

kae d]> prdarivTthr[e sveR=ip d]ae jn> ,

kSmaJjIvis he soe iv;k&imNyayen jIvaMyhm!.8.

    kae$ yaÇI iksI ngr me< phu~ckr iksI äaü[ se pUDta hE £ he äaü[dev  . #s ngr me< mhan kaEn hE bta#ye äaü[ ne %Ttr idya taf v&]ae< ke Hu{f ,yaiÇ ne pUDa #s ngr me< data kaEn hE tae äaü[ ne %Ttr idya xaebI hI yha~ ka sbse bfa data hE jae ik àat> kpfe lekr zam kae deta hE , yaiÇ ne pUDa yha~ d] kaEn hE tae äaü[ baele yha~ ke s-I laeg dUsrae< ke xn ka AaEr SÇI ka hr[ krne me< ctur hE< , yaiÇ ne AaZcyR se kha £ he äaü[ dev > he soe > Aap yha~ kEse jIvn clate hE< tae äaü[ baela > iv;k&im  Nyay jEsa mE< jIvn xar[ kr leta hU~ ,iv; me< kae$ kIfa hae jae jNm -I %sI me< AaEr jId<gI -I %sI me< hae tae iv; k&im  khte hE< ,

ivàpadaedkkdRmain

    n vedzaSÇXvingijRtain ,

SvahaSvaxakar ivvijRtain

    ZmzantuLyain g&hai[ tain .9.

   ijn "rae< me< -Ktae< ke padaedk se ikcf nhI< hae jata jha~ pr vedaid -agvt Aaid -gvd!gIta Aaid ka paQ ke Xvin se Xvint nhI< haeta jha~ pr Svaha Svaxakar AawaRt! -gvan! k&:[ kI AartI Aaid kItRn Aaid ka %d!"ae; sunayI nhI< deta vh "r Zmzan ke tuLy hE , jha~ kevl -Ut àet Aaid rhte hE<

sTy< mata ipta }an< xmaeR æata dya Svsa ,

zaiNt> pTnI ]ma puÇ> ;fete mm baNxva> .10.

    sTy merI mata hE }an mera ipta xmR -a$ hE dya bhn zaiNt pTnI hE AaEr ]ma mera puÇ ye D> mere bNxu£baNxv hE< ,

AinTyain zrIrai[ iv-vaee nEv zaZvt>,

inTy< siNnihtae m&Tyu> ktRVyae xmRs<¢h>.

     ye deh AinTy hE< xn -I zaZvt k-I nhI< haega pr<tu m&Tyu pas hI ofI hE #sil@ xmR ka s<¢h krna caih@ ,

AamNÇ[aeTsva ivàa gavae nvt&[aeTsva>,

pTyuTsahyuta nayR> Ah< k&:[ragaeTsv> .12.

    ivà ke il@ AamNÇ[ %Tsv hE gayae< ke n$£n$ "as imlna %Tsv ke sman hE nairyae< ke il@ pit ka %Tsah yuKt haena %Tsv hE AaEr mere il@ k&:[ ke cr[ae< me< Anurag haena  %Tsv hE ,

mat&vt! prdare;u prÔVye;u lae:Qvt! ,

AaTmvt! svR-Ute;u y> pZyit s pi{ft> .13.

    mata sman prpiTnyae< me< pra$ vStuAae< me< pTwr ka qukfa vt AaEr Apne sman s-I jIvae< me< jae deota hE vh pi{ft hE ,

xmeR tTprta muoe mxurta dane smuTsahta

imÇe=vÂkta guraE ivnyta icTte=it gM-Irta ,

Aacare zuicta gu[e riskta zaSÇe;u iv}anta

épe suNdrta izve -jnta sTSvev s<d&Zyte .14.

      xmR me< tTprta muo me< mxurta dan me< sMyk %Tsah imÇ ke àit in:kpqta guê me< ivnyta icTt me< gM-Irta Aacar me< zuicta gu[

 me< riskta zaSÇae< me< ivze; }an êp me< suNdrta -gvan! k&:[ me< -iKt saxu puê;ae< me< deoe ja skte hE< ,

ka:Q< kLpté> sumeércliZcNtami[ àStr>

sUyRStIìkr> zzI ]ykr> ]arae ih varainix>,

kamaen:qtnubRiliditsutae inTy< pzu>kamgaE£

nERta~Ste tulyaim -ae r"upte kSyaepma dIyte .15.

kLpté kae ka:Q kha jata hE sumeé @k phaf hE icNtami[ pTwr hE sUyR tej ikr[ae< vala hE cNÔma "qne vala hE sagr hE leikn oara hE kamdev hE leikn %ska zrIr n:q hae gya bil mharaj @k dETy hE kamxenu @k pzu hE , mE< #n sbkae  Aapke brabr nhI< manta , At> he à-u ram . Aapke saw tulna ikske saw kI jay , -gvan! iksI tulna me< Aqne vale nhI< yid @esa huAa tae -gvan! kI -gvTta nhI< rh jayega ve Atuliny hE< ,

ivny< rajpuÇe_y> pi{fte_y> su-ai;tm! ,

An&t< *Utkare_y> SÇI_y> iz]et! kEtvm! .16.

    ivny kae rajpuÇae< se pi{ftae< se suNdr vcn *Utkairyae< se AsTy iSÇyae< se kpq kae isoe,

AnalaeKy Vyy< ktaR ýnaw> klhiày>,

Aatur> svR]eÇe;u nr> zIØ< ivnZyit.17.

jae ibna deoe ocR krta hE Anaw haekr -I klh krta hE s-I jgh Aatur rhta hE @esa mnu:y bhut jLdI n:q hae jata hE ,

nahar< icNtyet! àaa}ae xmRmek< ih icNtyet! ,

Aaharae ih mnu:y[a< jNmna sh jayte .18.

   Aahar ke il@ icNta nhI< krnI caih@ %se tae xmR AwaRt! k&:[-avna ke il@ icNta krnI caih@ Kyae<ik Aahar tae mnu:y ke pEda haene ke saw hI pEda hae jata hE , ïe:Q %dahr[ hE phle mata ke Stnae< me< dUx nhI< Aata jEse hI bCca jNm leta hE Stnae< me< dUx -r Aata hE , Kyae<.Kyae<ik yhI -gvan! ka bnaya huAa inym hE , jae hmara oane ka kaeqa hE vh tae maEjUd hE ih hme< kevl -gvan! ka -jn ke il@ icNta krnI hE , k&:[ kae -aeg phle -aeg lgane ka saecna hE phle oane ka nhI< , àsad tae imlna hI hE Kyae<ik à-u bhut dyamy hE< -aejn kae àsad krke laEqa dete hm laeg ke il@ , At> s-I laeg kae -gvan! k&:[ kae -aeg lgakr hI àsad lena caih@ yhI -iKt ka sar hE ,

jlibNduinpaten ³mz> pUyRte "q>,

s hetu> svRiv*ana< xmRSy c xnSy c.19.

   jEse bUNd £bUNd krke "fa -r jata hE %sI trh s-I iv*aAae< ka xmR ka AaEr xn ka vh hetu hE , AwaRt! inr<tr iv*aAae< kae s<¢h krna xmR kayR AwaRt! -iKt krna AaEr -iKt ke sMbNx me< xn s<¢h krna ,

vys> pir[ame=ip y> ol> ol @v s>,

supKvmip maxuy¡ naepyatINÔvaé[m! .20.

    jae ol hE< %ç hae jane pr -I ol hI bne rhte hE< jEse ACDI àkar pkne pr -I #NÔay[ )l mIQa nhI< hae pata ,

smaPt

AXyay 13

mUhUtRmip jIveCc nr> zuKlen kmR[a ,

n kLpmip k:qen laekÖyivraeixna .1.

   yid mnu:y ACDe kmR Öara @k mUhUtR ke il@ hI jIivt hE tae -I ACDa hE ikNtu @k kLp AwaRt! 4320000  1000 v;R -I Azu- kmR krte hu@ jIna AaEr #hlaek AaEr prlaek me< k:q ka kar[ bnna QIk nhI< ,

gte zaekae n ktRVyae -iv:y< nEv icNtyet!,

vtRmanen kalen àvtRNte ivc][a.2.

     bItI hu$ pr zaek nhI< krna caih@ AaEr -iv:y ke il@ tae k-I nhI< krnI caih@,kevl vtRman kal ke Anusar -lI-a~it deokr kayR me< lge rhna caih@,

Sva-aven ih tu:yiNt deva> sTpué;a> ipta ,

}aty> Snanpana_ya< vaKydanen pi{fta>.3.

Sv-av se hI devta saxu pué; ipta àsNn haetee hE< , bNxu£baNxv ACDa oan£pan se àsNn haete hE< AaEr pi{ft laeg kevl mxurvaKy dan se àsNn hae jate hE<,

Ahae bt ivicÇai[ cirtain mhaTmnam!,

lúmI< t&[<ay mNyNte td!-are[ nmiNt c .

   Ahae .iktne AaZcyR kI bat hE mhaTma jnae< ka cirÇ bfa ivicÇ haeta hE , lúmI kae itnka sman mante hE< leikn %ske -ar se nç -I hae jate hE< ,

ySy Snehae -y< tSy Snehae du>oSy -ajnm!,

SnehmUlain du>oain tain TyKTva vseTsuom!.5.

ijske àit Sneh hE %ske àit -y -I Sneh du>o ka kar[ hE Sneh ke mUlae< kae Tyagkr suo se rhna caih@,

Anagtivxata c àTyuTpNnmitStwa ,

ÖavetaE suomexte  yd!-iv:yae ivnZyit.6.

jae Anagt ke il@ ivxata bn jata hE AaEr jae %TpNn hae cuka hE %ske il@ %pay saec leta hE ye daenae< àkar ke suoI rhte hE<, leikn jae -iv:y pr Daef deta hE vh n:q hae jata hE ,

rai} ximRi[ ximR:Qa> pape papa> sme sma> ,

rajanmnuvtRNte ywa raja twa àja> .7.

raja me< xaimRkta haene se àja xaimRk AaEr papI haene se  paprt, %daisn haene se  %daisn hae jatI hE, raja kae s-I Anukr[ krte hE< jEsa raja  haega vEsI àja haegI ,

jIvNt< m«tvNmNye deihn< xmRvijRtm! ,

m«tae xmeR[ s<yuKtae dI"RjIvI n s<zy> .8.

ca[Ky khte hE< ik xmR se ivihn àa[I kae mE< m«tvt manta h~U , mrne pr -I xmR se yuKt mnu:y dI"RjIvI haeta hE #sme< tink -I s<deh nhI< hE,

xmaRwRkammae]a[a< ySyEkae=ip n iv*te ,

AjaglStnSyev tSy jNm inrwRkm! .9.

ijska xmR AwR kam mae] me< se  @k -I nhI< tae %ska jNm bkrI ke gle me< lqktI hue#R Stn jEsa inrwRk hE ,

dýmana> sutIìe[ nIca> pryzae=iGna,

AzKtaStTpd< gNtu< ttae inNda< àkuvRte .10.

nIc laeg pryz  êpI Aag se bhut jlte hE< AaEr %s pd kae àaPt krne me< AsmwR pate hE< tae inNda krte hE< ,

bNxay iv;ya==sKt< muKtyE inivR;y< mn> ,

mn @v mnu:ya[a< kar[< bNxmae]yae> .11.

iv;yasiKt mn bNxn ke il@ haeta hE AaEr iv;yae< me< AnasiKt muiKt ka kar[ , mn hI mnu:y ka bNxn AaEr mae] ka kar[ hE ,

dehai-mane gilte iv}ate prmaTmin ,

yÇ yÇ mnae yait tÇ tÇ smaxy> .12.

dehai-man ke n:q hae jane pr hI prmaTma ïIk&:[ ke bare me< }an haeta hE , AaEr %s smy jha~ jha~ mn jata hE vha~ vha~ %se smaix se yuKt smHnI caih@ ,

$iPst< mns> svR< kSy sMp*te suom!, dEva==yTt< yt> svR< tSmaTsNtae;maïyet! .13.

mn kI s-I #CDaye<  ikska sMpNn haeta hE , ijsse suo àaPt hae , sb dEv AwaRt! -aGy se Aata hE , At> sNtae; ka Aaïy lena caih@ ,

ywa xenu shSÇe;u vTsae gCDit matrm! ,

twa yCc k&t< kmR ktaRr< AnugCDit .14.

ijs àkar hjarae< gayae< ke bIc se bDfa Apne mata ke saw clta hE , %sI àkar ktaR ke kmR ke pir[am %ske pIDe pIDe clta hE,

AnviSwtkayRSy n jne n vne suom! ,

jne dhit s<sgaeR vne s<g ivvjRnm! .15.

AnviSwt kayR krne vale kae n jnta ke saw suo imlta hE AaEr n vn me< , jnta me< %se mnu:yae< ka s<sgR jlata hE AaEr vn me< Akelapn ,

ywa oaTva oinÇe[ -Utle vair ivNdit ,

twa guêgta< iv*a< zuïu;uraixgCDit.16.

jEse oinÇ se oaedne pr -Utl se panI àaPt imlta hE , %sI àkar guê ke pas jakr %ska seva zuï;a krne se  iv*a AatI hE ,

kmaRyTt< )l< pu<sa< buiÏ kmRanusair[I ,

twaip suixyZc==yaR suivcayeRb kuvRte .17.

kmaRnusar hI )l imlta hE %ska ivcar Aaid -I kmaRnusar hI haeta hE , i)r -I suix AaEr AayR laeg kae ACDI trh ivcar krke hI kayR krna caih@ ,

@ka]ràdatar< yae guê< nai-vNdit ,

ZvanyaenIzt< -uKTva ca{fale:vi-jayte .18.

@ka]r AwaRt! ` kI yanI -gvan! k&:[ kI }an dene vala guê kae jae Ai-vadn nhI< krta vh kuTte kI yaenI me< saE bar jNm -aeg kr c{falae< me< jNm àaPt krta  hE ,

yugaNte àclte meê> kLpaNte sPtsagre ,

saxv> àitpNnawaRn! n cliNt kdacn! .19.

yug ke ANt me< sumeê pvRt ApnI jgh se srk jayega -le kLpaNt me< satae< sagr ApnI sIma Daef dege< -le leikn saxu laeg k-I -I Apne zr[agt ke il@ àit}a se ivcilt nhI< haete ,

AXyay 14

p&iwVya< ÇI[I rTnain jlmNnm< zu-ai;tm! ,

mUFE> pa;a[o{fe;u rTns<}a ivixyte .1.

p&WvI me< tIn àkar ke rTn hE< jl ANn AaEr suNdr vcn mUoR laeg pa;a[ ke qukfae< kae rTns<}a dete hE< ,

AaTma=praxv&]Sy )laNyetain deihnam! ,

dairÔ(raegdu>oain bNxnVysnain c .2.

ÔirÔta raeg du>o bNxn Vysne<  ye sb zrIr xarI ke Apne Aprax v&] ke )l hE< ,

punivRTt< punimRÇ< pun-aRyaR punmRhI ,

@tTsvR< punlR_y< n zrIr< pun> pun> .3.

pun> xNn àaPt haena pun> imÇ iml jana pun> -ayaR iml jana pun> dez ya jmIn iml jana ye sb bar bar iml skte hE< leikn @esa -jn ke AnukUl zrIr bar bar nhI< àaPt haega ,

bhuna< cEv sTTvana< smvayae irpuÃy> ,

v;Rxaraxrae me"St&[Erip invaryte .4.

bhut laeg ka ACDa s<"Qn inZcy hI zÇu kae ijt skte hE< , jEse bhut se t&[ imlkr me" kI -arI v;aR kae -I raek dete hE< AwaRt! "as )Us kI  DPpr v;aR ke panI kae raek deta hE ,

jle tEl< ole guý< paÇe dan< mnagip ,

àa}e zaSÇ< Svy< yait ivStar< vStuziKtt> .5.

jl me< tEl ol me< guPt bat sTpaÇ kae idya gya dan buiÏman! me< zaSÇ}an ye sb Apne vStu ziKt Öara Svy< hI )El jatI hE< ,

xmaR==Oyane Zmzane c raeig[a< ya mit-Rvet! ,

sa svRdEv it:QeCcet! kae n muCyet bNxnat! .6.

xmR AaOyan me< AaEr Zmzan me< raegI haene pr mnu:y ke mn me< ijs àkar kI sd!buiÏ haetI hE yid vhI sd!buiÏ sda rhe tae kaEn muKt nhI<< haega ,

%TpNnpZcaTtapSy buiÏ-Rvit yad&zI ,

tad&zI yid pUvR< Syat! kSy n SyaNmhaedy>.7.

pZcatap %TpNn haene vale ka pZcatap ke bad ijs àkar kI buiÏ haetI hE yid vhI buiÏ phle hae tae kaEn mhaedy nhI< hae skta .

dane tpis zaEyeR va iv}ane ivnye nye ,

ivSmyae n ih ktRVyae bhurTna vsuNxra .8.

dan me< tpSya me< zaEyR me< iv}an AaEr ivnyzIlta me< iksI kae AaZcyR nhI< krna caih@ Kyae<ik p&WvI bhut  @ese rTnae< se -ra huAa hE ,

dUrSwae=ip n dUrSwae yae ySy mnis iSwt> ,

yae ySy h&dye naiSt smIpStae=ip dUrt> .9.

ijske mn me< jae hE vh  dUr haete hu@ -I pas hE prNtu ijske h&dy me< hI bat nhI< hE tae vh pas haete hu@ -I dUr hE ,

ySy caiàyimCDet tSy äUyat! sda iàym! ,

Vyaxaem&gvx< ktuR< gIt< gayit suSvrm! .10.

ijska Aiày krne kI #CDa hae %sse sda mIQI bat krnI caih@ , ijs àkar izkarI m&gvx ke il@ suNdr Svr me< gIt gata hE ,

ATyasNna ivnazay dUrSwa n )làda ,

seivtVy< mXy-agen raja viûguRê iSÇy> .11.

 raja AiGn guê twa iSÇI  ke pas Aixk bEQna ivnaz ka kar[ bn skta hE leikn dUr -I Aixk rhne se kae$ )ayda nhI< , At>mXym -ag sevn krna caih@ ,

AiGnrap> iSÇyae mUoaR> spaR rajkulain c ,

inTy< yTnen seVyain s*> àa[hrai[ ;q! .12.

AiGn jl SÇI mUoR spR AaEr raj kul se inTy hI yTn krke savxanI ke saw btaRv krnI caih@ Kyae<ik ye D> tur<Nt àa[ hr[ krne vale hE< ,

s jIvit gu[a ySy ySy xmR> s jIvit ,

gu[xmRivhInSy jIivt< in:àyaejnm! .13.

s<sar me< vhI jIivt hE ijsme< gu[ AaEr xmR jIivt hE< gu[ AaEr xmR se ivhIn mnu:y ka jIivt rhna in:àyaejn hE ,

ydICDis vzIktuR< jgdeken kmR[a ,

prapvadsSye_yae ga< criNt< invary .14.

he manv . yid @k hI kmR Öara jgt kae vz me< krna cahta hE tae pr Apvad AwaRt! prinNda épI )sl kae oane valI gay kae AwaRt! va[I kae raekae ,

àStavsd&z< vaKy< à-avsd&z< iàym! ,

AaTmziKtsm< kaep< yae janait s pi{ft> .15.

Jaae Avsr ke AnukUl bat krna janta hE Apne girma ke AnukUl iày bat khta hE AaEr Apne ziKt ke Anusar  ³aex krta hE vh pi{ft hE ,

@k @v< pdawRStu iÇxa -vit vIi]t> ,

ku[p> kaimnI ma<s< yaeigi-> kaimi-> Zvi-> .16.

@k hI pdawR hE leikn tIn àkar se idota hE , yaeigyae< kae zv idoa$ deta hE kaimyae< kae suNdr narI AaEr kuTtae< kae clta i)rta ma<s ka ip<f ,

suisÏmaE;x< xmR< g&hiCDÔ< c mEwunm! ,

ku-uKt< kuïut< cEv mitmaNn àkazyet! .17.

buiÏman kae caih@ ik isÏ kI hu$ AaE;ix xmaRcr[ "r ka dae; SÇI ke saw sM-aeg ku-aejn twa suna gya iniNdt vcn iksI ke samne àkq nhI< krna caih@ ,

tavNmaEnen nIyNte kaeiklaZcEv vasra> ,

yavTsvRjnanNddaiynI vaKàvRte .18.

jb tk s-I laeg kae AanNd denevalI bsNt

§tu Aar<- nhI< haetI tb tk kaeyl maEn rh kr idnae< kae bIta detI hE , iz]a hE ik jb tk %ict smy n Aaye Apna va[I n oaele ,

xmR< xn< c xaNy< c guraevRcnmaE;xm! ,

sug&hIt< c ktRVymNywa tu n jIvit .19.

xmR ka Aacr[ xn pEda krna ANnae< ka s<cy krna gué ke vcnae< ka paln AaE;ixyae< kae ACDI àkr se  s<¢h krna caih@ yid @esa nhI< krE<ge tae vh jIivt nhI< rhega ,

Tyj dujRns<sgR< -j saxusmagmm! ,

kué pu{ymhaeraÇ< Smr inTyminTytam! .20.

he manv > du:qae ke s<g kae Tyag de AaEr saxu laeg ka s<git kr AaEr idn rat pu{y kr AaEr ][-<gur s<sar smHkr -gvan! ïIk&:[ ka Xyan kr ,

AXyay 15

ySy icTt< ÔvI-Ut< k&pya svRjNtu;u ,

tSy }anen mae]e[ ik< jqa-:mlepne .1.

ijska icTt s-I àai[yae< ke il@ ké[a se Ôiv-Ut haeta hE %skae }an se mae] se Awva jqa -:m Aaid ke lepn se  Kya àyaejn ,

@kmeva]r< yStu gué> iz:y< àbaexyet! ,

p&iwVya< naiSt td!ÔVy< yÎTva ca=n&[I -vet!.2.

@k A]r ` se AwaRt! prmeZvr ïIk&:[ kI }an se jae gué iz:y kae àbuÏ krta hE p&WvI me< @esa kae$ ÔVy nhI< hE ik iz:y %n gué ke §[ se iz:y muKt hae ske ,

olana< k{qkana< c iÖivxEv àiti³ya ,

%panNmuo-'gae va dUrtae va ivsjRnm! .3.

dujRn AaEr ka~qe se bcne ke dae hI %pay hE< ya tae %nka muo kae jUta se kucl idya jay ya i)r dUr se hI Tyag idya jay ,

kucEiln< dNtmlaeps&:q<

      bhu Aizn< in:Qur-ai;[< c ,

suyaeRdye caStimte zyan<

       ivmuÂit ïIyRid c³pai[> .4.

g<de kpfe phnne vale g<de da~t vale sUyaeRdy AaEr sUyaRSt ke smy saene vale yid iv:[u -I hae tae -I ïI AwaRt! lúmI %se pirTyag kr detI hE ,

TyjiNt imÇai[ xnEivRhIn<

      daraí-&Tyaí suùJjnaí ,

t< cawRvNt< punraïyNte

      AwaeR ih laeke pué;Sy bNxu .5.

xn ivhIn haene se imÇ piTn naEkr AaEr sùd  jn Tyag dete hE< jb i)r se xn Aa jata hE tae pun> ve laeg -I Aaïy le lete hE< At> xn hI mnu:y ka s<sar me< bNxu hE ,

ANyayaepaijRt< xn< dzv;aRi[ it:Qit ,

àaPte c @kadze v;eR smUl< td! ivnZyit .6.

ANyay se %paijRt xn dz v;R tk rh skta hE jEse hI Gyarhva~ v;R Aa jata hE %ske mUl smet vh -I n:q hae jata hE ,

AyuKt< Svaimnae yuKt< yuKt< nIcSy dU;[m!,

Am&t< rahve m&TyuivR;< z»r-U;[m!.7.

SvamI yid kuD AyaeGy kayR -I kre tae yaeGy mana jata hE , leikn yid nIc mnu:y yuKt kayR -I kre tae %se Anuict kha jata hE jEse  rahu dETy ke Am&t pan -I m&Tyu ka kar[ bn gya pr<tu z»rjI ke  iv; pan krne pr -I iv; -I Am&t bn gya AaEr %nke gle ka -U;[ hae gya AaEr z»rjI nIlk{Q khlane lge ,

td!-aejn< yd! iÖj-uKtze;<

       tTsaEùd< yiT³yte priSmn!,

sa àa}ta ya n kraeit pap<

       dM-< ibna y> i³yte s xmR> .8.

vhI -aejn krne yaeGy hE ijskae vE:[v äaü[ laeg oate hE< AaEr  oane ke bad bcta hE , vhI saEhadR hE ijsse duinya~ ke ANy laeg se ikya jay ,vhI buiÏmanI hE jae pap n kre ,AaEr dM- ke ibna ikya jay vhI xmR hE ,

mi[luR{Qit pada¢e kac> izris xayRte ,

³yiv³yvelaya< kac> kacae mi[mRi[> .9.

 mi[ pErae<tle lufkta hae AaEr ka~c izr me< xar[ ikya jata hae pr<tu jb ³yiv³y ka smy Aata hE tae pta clta ik ka~c  ka~c hE AaEr  mi[  mi[ hE,

AnNtzaSÇ< bhulaZviv*a>

     ALpZc kalae bhuiv¹ta ca ,

yTsar-Ut< tdupasiny<

      h<sae ywa ]IrimvaMbumXyat! .10.

AnNt zaSÇ hE< AaEr iv*a bhut hE leikn smy bhut km hE AaEr %sme< -I bhut se iv¹baxaye< hE< At> ACDa yhI haega ik jae sbka sar-Ut hE %skI %pasna ikya jay AwaRt! k&:[ sbke sar tTv hE< %nkI %pasna kI jay AaEr -gvd!gIta -agvtm! sar zaSÇae< ka ïv[ ikya jay jEse h<s pane< imle hu@ dUx me< se kevl dUx kae hI ¢h[ krta hE ,

dUragt< piwïaNt< v&wa c g&hmagtm! ,

AncRiyTva yae -u'!Kte s vE c{fal %Cyte .11.

dUr se Aaye hu@ yaÇI wka haeta hE AaEr v&wa "r me< Aaye hu@ kae pUja ikye ibna jae oata hE vh c{fal kha jata hE ,

pQiNt cturae vedan! xmRzaSÇa{ynekz> ,

AaTman< nEv janiNt dvIR pakrs< ywa .

 carae< ved AaEr Anek xmR zaSÇae< kae pfte hE< pr<tu AaTma ke bare me< -gvan! ïIk&:[ ke bare me< kuD nhI< jante jEse cMmc sBjI me< clta tae hE pr<tu %skae kuD -I sBjI ka Svad pta nhI< haeta ,

xNya iÖjmyI naEka ivprIta -va[Rve ,

triNt Axaegta> sveR %pirSwa> ptNtyx> .13.

iÖjmyI naEka xNy hE jae -vsagr me< %LqI idza me< clta hE , jae #s nav ke nIce zr[ lete hE< Aae tae s-I tr jate hE< pr<tu %pr cfne vale sb nIce igr jate hE< ,

Aymm&tinxan< naykae=PyaE;xIna<

  Am&tmyzrIr> kaiNtyuKtae=ip cNÔ> ,

-vitivgtriZmmR{fl< àaPy -anae>

   prsdniniv:q> kae lguTv< n yait .14.

yh cNÔma Am&t ka inxan hE AaEr AaE;ixyae< ka nayk -I hE %ska zrIr Am&tmy hE kaiNtyuKt hE i)r -I jb sUyR ke ikr[ m{fl me< jata hE tae %skI sarI tej smaPt hae jatI hE At> yh isÏ hE ik dUsre ke "r me< jane se kaEn nhI< Daeqa hae jata hE ,

Ailry< nilnIdlmXyg>

     kmilnImkrNdmdals>,

ivixvzaTprdezmupagt>

    kuqjpu:prs< bhumNyte .15.

-aE<ra kmldl ke mXy me< jata hE AaEr %ska rs -I cUste hu@ mSt pfa rhta hE leikn jb vhI -aE<ra ivdez me< jata hE AwaRt! ANy jgh tae %se kuqjrs tae iml jata hE AwaRt! ka~qe se %TpNn )Ul ka rs tae iml jata hE pr<tu %se ka~qe me< %lHna -I pfta hE , taTpyR ye hE ik VyiKt Apne dez me< haeta hE tae kae$ icNta nhI< haeta leikn vhI VyiKt "r se dUr haeta hE tae xn Aaid haete hu@ -I bhut sare k:q %Qane pfte hE< ,

pIt> ³uÏen tatZcr[tlhtae vLl-ae yen rae;ad!

AabaLyaiÖàvyER> Svvdnivvre xayRte vEir[I me,

geh< me< DedyiNt àitidvsmupakaNtpUjainimTt<

tSmaiToNna sdah< iÖjkulinly< naw yuKt< Tyjaim.16.

-gvan! iv:[u ke pUDne pr ik tum äaü[ae< pr Kyae< ê:q rhtI hae lúmIjI ne %Ttr idya naw . mere ipta sagr kae äaü[ AgSty ne ³aex se pIya wa mere iàytm AapkI DatI me< -&gu äaü[ ne ³aex se  lat mara wa , äaü[ ïe:Q laeg bcpn se hI merI bEir[I saEt srSvtI kae Apne bdn ivvr me< AwaRt! muo ke gu)a me< xar[ krte hE< AawaRt! %pasna me< lge rhte hE< , mere "r kml kae %jaf kr àitidn Apne kaNt ïIizv kI pUja krte hE< #sil@ he naw mE< äaü[ae< kae #sI kar[ se Tyag krtI hU~

bNxnain olu siNt bhuin

       àemrJjud&FbNxnmNyt! ,

daê-edinpu[ae=ip ;f!'iº

      inRi:³yae -vit p»jkaeze.17.

inZcy hI #s s<sar me< bhut se bNxn hE< leikn àem rJju @k @esa bNxn hE jae kaqne kI ]mta hE< pr<tu kaq nhI< skte jEse lkfI -edn me< inpu[ haete hu@ -I -aE<ra kml kI kaez me< jakr àemvz ini:³y hae jata hE ,

iDNnae=ip cNdntênR jhait gNx<

  v&Ïae=ip var[pitnR jhait lIlam! ,

yNÇaipRtae mxurta< n jhait ce]u>

  ]I[ae=ip n Tyjit zIlgu[an! kuiln> .18.

cNdn ka v&] kq jane pr -I Apna sugNx nhI< Daefta hawI buFa haene pr -I Apna lIla krna nhI< Daefta yNÇ me< pere jane ke bavjud -I gNna Apna imQas nhI< Daefta %sI àkar kuiln puê; grIb haene pr -I zIl AaEr gu[ kae nhI< Daefte ,

smaPt

 

 

AXyay 16

n Xyat< pdmIZvrSy ivixvTs<sariviCDTtye

SvgRÖarkpaqpaqnpquxRmaeR=ipnaepaijRt> ,

narIpInpyaexraeéyugl< SvPne=ip naili'!gt>

matu> kevlmev yaEvnvnCDede kuQara vym! .1.

s<sar êpI jal kaqne hetu -gvan! ïIk&:[ ke padpd!mae< ka n  Xyan ikye AaEr n SvgR ka Öar oaelne hetu xmR épI xn ka s<¢h ikye AaEr n hI s<sar suo Anu-v krne ke il@ Svpn me< -I narI ke suNdr Stn yuglae< AaEr ja<"a yuglae< ka Aail'n hI ikye tae  @ese me< hm laeg kevl mata ke yaEvn épI vn kae kaqne hetu kuLhafI ka hI kam krte hE< ,

jLpiNt saxRmNyen pZyNTyNy< sivæma>,

h&dye icNtyNTyNy< n SÇI[amektae rit> .2.

AxUrI bat  iksI AaEr se khtI hE< AaEr deotI hE< hav -av pUvRk iksI AaEr kae twa ùdy se icNtn iksI AaEr ka krtI hE<  #s àkar iSÇyae< ka iksI @k me< rit nhI< haeta ,

yae maehaNmNyte mUFae rKtey< miy kaimnI ,

s tSy vzgae -UTva n&Tyet! ³Ifa zkuNtvt! .

jae mUoR maeh se vzI-Ut haekr yh man leta hE ik yh kaimnI muHme< hI AnurKt hE vh %ske vzI-Ut haekr oelne ke iolaEne jEse  nacta hE ,

kae=waRn! àaPy n givRtae iv;iy[>

              kSyapdae=St< gta> ,

SÇIi-> kSy n oi{ft< -uiv mn

               kae namra}a< iày> ,

k> kalSy n gaecrTvmgmTkae=wIR

                 gtae gaErv<       ,

kae va dujRnvagurasu pitt> ]eme[

                  yat> piw>      .4.

#s s<sar me< kaEn @esa hE jae AwR kae àaPt krke givRt n huAa hae #s s<sar me< iks iv;yI ka ivpiTt  ASt hae gya hE , #s s<sar me< iSÇyae< se ikska  mn ivcilt n huAa hae , kaEn nam raja kae iày hE AwaRt! raja  ke Öara hmeza kaEn àem ka paÇ rha  #s s<sar me< kaEn @esa hE jae kal  ka gaecr nhI<  huAa   AwaRt! mra nhI< , kaEn ma<gne vala hE #s s<sar me< ijskae gaErv imla hE AwaRt! sMman imla hae , Awva s<sar me< @esa kaEn hE jae dujRn ke s<g me< pfkr ya igr kr jIvn pw pr kuzl pUvRk AaEr zIºta se cla hae ,

n inimRt> ken n d&:qpUvR> n ïUyte hemmy> kur'!g>,

twa=ip t&:[a r"unNdnSy ivnazkale ivpirt buiÏ>.5.

n k-I saene kI m&g kI rcna hu$ AaEr n #ske phle k-I iksI ne deoa wa i)r -I lIlavz -gvan! ramcNÔjI ne laek iz]a ke il@ m&g ke pIDe lae-vz cl hI idye yh bat isÏ krne ke il@ ik jb ivnaz ka smy Aata hE tae smHdar buiÏ -I ivpirt hae jatI hE ,

gu[EéTtmta< yait naeCcErasns<iSwta>,

àasadizorae=ip kak> ik< géfayte.6.

gu[ae< se %Ttmta àaPt haeta hE %Cc Aasn se nhI< , Kya mhl ke DTt pr rhne se kaEAa géf hae jata hE ,

gu[a> svRÇ pUjyNte n mhTyae=ip sMpd>,

pu[eRNdu ik< twa vN*ae in:kl»ae ywa k&z>.7.

gui[yae< ka hI svRÇ pUja haete h<E n ik  xn ka  -{far haene se -I haetI hE , jEsI  in:kl<k  k&z cNÔma kI pUja haetI hE Kya vEsI pUja kl<k yuKt pU[R cNÔma kI  haetI hE ,

pràaeKtgu[ae yStu ingu[aeR=ip gu[I -vet! ,

#NÔae=ip lguta< yait Svy< àOyaiptEguR[E> .8.

dUsre  se khe gye gu[ ijska hae tae vh -I ibna gu[ ka haene pr -I gu[I man ilya jata hE, pr<tu yid #NÔ -I Apne gu[ae< ka boan Svy< kre tae lguta kae àaPt haeta hE ,

ivveiknmnuàaPta gu[a yaiNt mnae}tam!,

sutra< rTnma-ait camIkr inyaeijtm!.9.

ivvekI kae caih@ ik ivvek se àaPt gu[ae< kae ivkas krke AaEr suNdr bnaye , ijs àkar se saene me< rTn kae jf dene se vh AaEr -I suNdr hae jata hE ,

gu[E> svR}tuLyae=ip sIdTyekae inraïy>,

An¸yRmip mai[Ky< hemaïympe]te .10.

gu[ae< me< svR} tuLy haene pr -I Akela inraiït rhne se du>oI haeta hE , jEse mi[ ATyNt mULyvan haene pr -I  saene me< jfne kI Ape]a krta hE ,

AitKlezen ye cawaR xmRSyait³me[ tu ,

zÇU[a< ài[paten te ýwaR ma -vNtu me .11.

jae xn AitKlez se àaPt haeta hE AaEr xmR ke ivéx kayR krke twa zÇuAae< ke Aage igr kr àaPt huAa hE @esa xn muHe k-I nhI< caih@ ,

ik< tya i³yte lúMya ya vxuirv kevla ,

ya tu veZyev sa maNya piwkErip -uJyte .12.

%s xn se Kya la- jae kulvxu kI trh kevl @k VyiKt hI -aeg kre %se tae vEZya kI hI trh  haena ijsse sb rah clne vale -I %se -aeg kr ske< , AwaRt! praepkar ke il@ xn haena caih@ kevl Apne hI -aeg ke il@ nhI<,

xne;u jIivtVye;u SÇI;u caharkmRsu ,

At&Pta> àai[na> sveR yata yaSyiNt yaiNt c.13.

xn ka %pyaeg jIvn ke kayaeR me< iSÇyae< me< AaEr Aahar Aaid kmR me< s-I àa[I At&Pt rhe hE< Aage hae<ge AaEr #s smy hE< ,

]IyNte svRdanain y}haembili³ya> ,

n ]Iyte paÇdanm-y< svRdeihnam! .14.

y} haem bil Aaid i³ya s-I ]I[ hae jate hE< pr<tu sTpaÇ kae idya gya dan AaEr svR jIvae< kae idya gya A-ydan k-I ]I[ nhI< haeta ,

t&[< l"u t&[aTtUl< tUladip c yack> ,

vayuna ik< n nItae=saE mamy< yaciySyit .15.

"as l"u haeta hE AaEr t&[ se -I hLka é$ haeta hE leikn yack kae é$ se -I Aixk hLka mana gya hE , tae vayu Kyae< nhI< #nkae %fa kr nhI< le jata , ijsse Aage yh nhI< yacna kr pata ,

vr< àa[pirTyagae man-'!gen jIvnat! ,

àa[Tyage ][< du>o< man-'!ge idne idne .16.

Apmaint jIne se ACDa àa[ Tyag dena caih@ Kyae<ik àa[ Tyag se tae ][-r ka hI du>o haega lekn Apmaint jIne me< àitidn du>o haeta hE ,

iàyvaKyàdanen sveR tuSyiNt jNtv> ,

tSmaTtdev vKtVy< vcne ka dirÔta .17.

iày vaKy àdan ke Öara s-I jIv tu:q haete hE< , #sil@ vhI baelna caih@ vcn me< -la Kya dirÔta hE ,

s<sariv;v&]Sy Öe )le Am&taepme ,

su-ai;t< c suSvadu s'!git> sujne jne .18.

s<sar v&] ke dae àkar  ke Am&t)l hE< @k suNdr vcn baelna ,AaEr dusra saxu pué;ae< kI s<'!git ,

jNm jNmNy_ySt< danmXyyn< tp>,

tenEv=_yasyaegen tdeva_ySyte pun> .19.

mnu:y jNm jNm me< dan AXyyn tp Aaid ka A_yas ikya hE %sI A_yas ke )lSvép #s smy -I bar bar vhI krta hE ,

puStke;u c ya iv*a prhSte;u yÏnm! ,

%TpNne;u c kayeR;u n sa iv*a n tÏnm! .20.

puStk kI jae -I iv*a hE AaEr dUsre pas jae  xn hE smy pFne pr n iv*a AaEr n vh xn kam me< Aata hE ,

AXyay 17

puStkàTyaxIt< naxIt< guésiNnxaE ,

sa-amXye n zae-Nte jarg-aR #v iSÇy>.1.

kevl puStk ka hI AXyyn ikya k-I gué ke siNnix me< nhI< ikya vh s-a me< %sI àkar zae-a àaPt nhI< kr skta jEse jar pué; se kae$ SÇI g-R xar[ ikya hE ,

k&te àitk&t< kuyaRd!  ih<sne àitih<snm!,

tÇ dae;ae n ptit du:qe du:q< smacret! .2.

%pkar ke bdle %pkar krna caih@ ih<sa ke bdle ih<sa du:q ke àit du:qta krne se vh #s dae; se nhI< igrta ,

yd!dUr< yd!duraraXy< yCc dUre VyviSwtm! ,

tTsvR< tpsa saXy< tpae ih durit³m>.3.

jae dUr  kae AaEr jae dUr me< VyviSwt hE %skI Aaraxna kiQn hE , pr<tu tp Öara sM-v hE At> tp inZcy hI durit³m hE ,

lae-Zcedgu[en ik< ipzunta y*iSt ik< patkE> ,

sTy< ceTtpsa c ik< zuic mnae y*iSt tIweRn ikm!,

saEjNy< yid ik< gu[E> sumihma y*iSt ik< m{fnE> ,

siÖ*a yid ik< xnErpyzae y*iSt ik< m&Tyuna .4.

yid mnu:y me< lae- hE tae ANy bura#yae< kI Kya AavZykta hE , ipzunta AwaRt! cugloaer yid hE tae ANy pap kI AavZykta hE , yid sCca AadmI hE tae tp kI Kya AavZykta hE , yid mn pivÇ hE tae tIwaeR kI yaÇa kI Kya AavZykta hE , yid dya se pU[R sJjnta hE tae ANy gu[ae< kI Kya AavZykta hE , yid suNdr mihma se Al<k&t hE tae AaEr Al<kar kI Kya AavZykta hE , yid sd! iv*a hE tae xn kI Kya AavZykta hE yid jIvn me< Apyz hE tae m&Tyu kI Kya AavZykta hE ,

ipta rTnakrae ySy lúmIyRSy shaedra ,

z'!oae i-]aqn< kuyaRNna=dTtmupit:Qte .5.

ipta ijska rTnakr hE AwaRt! smuÔ hE , AaEr lúmI jEse %se bhn imlI hE leikn i)r -I z<o bjakr -Io ma<gte hE< #sse @esa lgta hE ik dan Aaid ikye ibna sMman nhI< imlta , kevl bfe "r me< jNm haene se hI sMman ka paÇ nhI< bn skta %se dan Aaid ïe:Q kayR krna caih@ ,

AzKtStu -veTsaxuäücarI c inxRn> ,

Vyaix:Qae dev-KtZc v&Ïa narI pitäta .6.

AzKt haene pr mnu:y saxu hae jata hE ,inxRn äücarI Vyix se ¢St dev-Kt hae jata hE ,AaEr v&Ïa narI pitäTta bn jatI hE ,

na=Nnaedksm< dan< n itiwÖaRdzI sma ,

n gayÈya> prae m<Çae n matu> pr< dEvtm! .7.

n ANn  jl ke sman kae$ dan hE n ÖadzI ke sman tIiw n gayÇI se ïe:Q m<Ç hE AaEr n mata se ïe:Q devta hE ,

t]kSy iv;< dNte mi]kayaStu mStke ,

v&iZckSy iv;< puDe svaR'!ge dujRne iv;m! .8.

t]k ke da<t me< iv; haeta hE mKoIyae< ke mStk me< iv; haeta hE ibCDu ke pu<D me< iv; haeta hE leikn dujRn ke s-I A<gae me< iv; haeta hE ,

pTyura}a ibna narI %pae:y ìtcair[I ,

Aayu:y< hrte -tuR> sa narI nrk< ìjet!.9.

pit ke Aa}a ibna narI yid %pvas épI ìt krtI hE tae Apne pit ka Aayu hr letI hE vh narI nrk me< jatI hE ,

n danE> zuXyte narI naepvasztErip ,

n tIwRsevya tÖd! -tuR> padaedkEyRwa .10.

narI Apne pit ka crnaedk se jEsa pivÇ haetI hE , vEsa pivÇ n tae danae< se  zuÏ haetI hE ,  AaEr n   sEkfae< %pvasaid krne se hI haetI hE AaEr n hI tIwR sevn se zuÏ haetI hE  ,

danen pai[> n tu k»[en

       Snanen zuiÏnR tu cNdnen ,

manen t&iPtnR tu -aejnen

        }anen muiKtnR tu m{fnen .11.

dan se ha<w zae-a hE k»[ Aaid phnne se nhI< Snan se zrIr kI zuiÏ haetI hE cNdn Aaid kevl lep se nhI< man imlne se t&iPt haetI hE -aejn Aaid se nhI< }an se muiKt haetI hE zrIr ka ï&<gar se nhI< ,

naiptSy g&he ]aEr< pa;a[e gNxlepnm!,

AaTmép< jle pZyn! z³Syip iïy< hret! .12.

na$ ke "r ]aEr krvana pTwr pr cNdn ka lep krna AaEr Apna Svêp panI me< deona #NÔ jEse devta ka -I ïI kae hrne vala hE,

s*> à}ahra tu{fI s*> à}akrI vca ,

s*> ziKthra narI s*> ziKtkr< py> .13.

tur<t à}a ka hr[ krne valI hE kuNdê tur<t buiÏ bfane valI hE prvl , tur<t ziKt ka naz krne valI narI hE twa tur<t ziKt dene valI dUx hE ,

praepkr[< ye;a< jagitR ùdye stam! ,

nZyiNt ivpdSte;a< sMpd> Syu> pde pde .14.

ijn -Ktae< ke ùdy me< praepkar kI -avna jag&t rhtI hE %nke sare ivPpit n:q hae jate hE pg pg pr sMpit kI àaiPt haetI hE ,

AaharinÔa-ymEwun< c samaNymett! pzui-nRra[am!,

xmaeRihte;amixkae ivze;ae xmeR[ hIna> pzui-> smana> .16.

Aahar inÔa -y AaEr mEwun ye car àv&it pzuAae< me< AaEr mnu:yae< me< sman êp se haete hE< , xmR hI %nse ivze;  haeta hE At> xmR ke ibna mnu:y pzuAae< ke sman hE ,

danaiwRnae mxukra yid k[RtalEr! ,

      dUrIk&ta> kirvre[ mdaNxbuÏya ,

tSyEv g{fyugm{fnhainre;a

       -&'!ga> punivRkcpüvne vsiNt .17.

dan lene #CDuk -aE<re yid  mNdbuiÏ hawI ke kanae< Öara -ga idye jate hE< tae #sme< -aE<rae< ka kae$ dae; nhI< ve tae vha< se -gane se pun>  kml vn me< cle jaye<ge , pr<tu #sse hawI kI hI g{f kI zae-a n:q hae jatI hE ,

raja vEZya ymae ýiGnStSkrae balyackae ,

prdu>o< n janiNt A:qmae ¢amk{qk> .18.

raja vEZya ym AiGn caer balk yack ¢aim[ae< kae stane vale ye AaQae< inZcy hI dUsre ke du>o kae nhI< jante hE<,

Ax> pZyis ik< v&Ïe pitt< tv ik< -uiv ,

re re mUoR n janais gt< taé{ymaEiKtkm! .19.

@k yuvk Hukkr cltI hu$ buiF SÇI se khte hE< ik he v&Ïe nIce Kya deo rhI hae tuMhara jmIn kuD igr gya hE Kya . tae %Ttr me< buiF SÇI khtI hE ik Are mUoR tum jante nhI< hae ik mera yaEvn êpI maetI igr g$ hE %sI kae FU<{F rhI hU< ,

Vyalaïya=ip iv)laip sk{qka=ip

v³a=ip pi»l -va=ip durasda=ip ,

gNxen bNxuris ketik svRjNtaer!

@kae gu[> olu inhiNt smStdae;an! .20.

he ketik . tumme< sa<p -I rhte hE< )l -I nhI< lgte ka<qe -I hE< qefe -I hae tera jNm -I ikcf hE tumkae àaPt krna -I kiQn hE #tna sb haene pr -I tuMhare pas jae sugNx hE vh smSt dae;ae< kae mar deta AaEr s-I àai[yae< kae maeh leta hE ,

#it ca[Ky init zaSÇ< sMpU[Rm!

 

rajydV~Vk

 

pkuD; fufr

 

 

 

 

 

 

 

  xzaFkky;

  fp= & izn'kZuh

bLdkWu 'kk[kk,a

bLdkWu vkidk Hkh

d`".kd.kkZe`r

yksdydE;qfuVh

pkjfu;e

vk;qosZn

ij/keZ

tUee`R;qlsijs

  oS".ko dysaMj

izopu&fyf[kr

bLdkWu tky iqV

  bLdkWu ds dk;Z

mins'kke`r

HktupfUnzdk

xq#ijaijk

laLdkj

d`".kHkkoukizcksf/kuh

d`".kHkDrcusa

 Description: Description: Description: C:\Users\braj\Documents\My Webs\images\upar.gif

 

Description: Description: Description: fashiontky iz.srk % brajgovinddas@yahoo.com